Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng kể chuyện cho học sinh Lớp 2

 MỘT SỐ KINH NGHIỆM RÈN KĨ NĂNG KỂ CHUYỆN CHO HỌC SINH 
 LỚP 2
 TRONG PHÂN MÔN TIÊNG VIỆT.
 I. SỰ CẦN THIẾT, MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC THỰC HIỆN SÁNG KIẾN.
 Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng, đặt cơ sở ban đầu cho hệ thống giáo dục phổ 
thông. Phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, phát triển nhân tài. 
Đào tạo những con người có kiến thức văn hoá, khoa học tự chủ, sáng tạo, yêu chủ nghĩa 
xã hội, sống lành mạnh, phát triển giáo dục là một trong những động lực quan trọng thúc 
đẩy sự nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Mỗi môn học ở Tiểu học có vị trí và vai trò 
quan trọng trong việc hình thành nhân cách học sinh.
 Môn Tiếng Việt được lồng ghép các phân môn: Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính 
tả, Tập làm văn và Kể chuyện. Kể chuyện ở Tiểu học ngoài mục đích giải trí, kích thích 
hứng thú học tập, bồi dưỡng tâm hồn, trau dồi vốn sống còn nhằm phát triển năng lực trí 
tuệ cho học sinh. Đồng thời mở rộng tích cực hoá vốn từ ngữ , phát triển tư duy, nâng 
cao hiểu biết về đời sống góp phần hình thành nhân cách con người mới.
 Nhưng làm thế nào để dạy tốt tiết kể chuyện? Làm thế nào để gây hướng thú đối 
với các em? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng kể chuyện cho học sinh Tiểu học nói 
chung, học sinh lớp 2 nói riêng? Đó là một vấn đề quan trọng được các nhà giáo dục 
quan tâm. Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 2 bản thân tôi rất trăn trở cho chất 
lượng dạy tiết kể chuyện, với mục đích rèn kĩ năng kể chuyện cho học sinh không chỉ 
đọc thuộc, nhớ nội dung câu chuyện mà còn phải biết nhập vai để thể hiện được giọng 
kể, nét mặt, điệu bộ, cử chỉ, phù hợp với mỗi nhân vật trong từng đoạn chuyện, trong 
từng câu chuyện kể. Vậy người giáo viên cần phải có phương pháp dạy học thế nào để 
hướng dẫn học sinh làm được điều này. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài này.
 1 . THỰC TRẠNG.
 1.1. Đối với giáo viên.
 Thông qua việc dự giờ- thăm lớp, qua trao đổi với các bạn đồng nghiệp tôi nhận 
thấy rằng đa số giáo viên dạy phân môn kể chuyện còn có những tồn tại sau:
 - Chưa chuẩn bị các đồ dùng dạy học thường xuyên để minh hoạ cho câu chuyện 
thêm sinh động. - Tại lớp 2A
 -“Một số kinh nghiệm rèn kỷ năng kể chuyện cho học sinh lớp 2 trong phân môn kể 
chuyện”áp dụng trong giờ dạy phân môn Tiếng Việt triển khai trong trường nói chung 
khối 2 nói riêng.Và áp dụng được cho tất cả các trường Tiểu học.
 III. MÔ TẢ SÁNG KIẾN:
 * Một số biện pháp rèn kỹ năng kể chuyện cho học sinh lớp 2
 1. Tự nghiên cứu và tìm hiểu tâm lý học sinh.
 - Học sinh tiểu học còn mang tính tư duy cụ thể trực quan, nó được chuyển dần từ 
 cụ
 thể trực quan sang trìu tượng, khái quát. Vì thế khi dạy giáo viên cần chú ý đến trực 
 quan.
 - Suốt những năm ở tiểu học, nếu các em được nghe và học kể chuyện đầy đủ thì 
các em được bồi dưỡng nhận thức, tình cảm, được làm giàu vốn từ ngữ và phát triển tư 
duy, đặc biệt là tư duy hình tượng. Ta thấy phân môn kể chuyện trở nên đa dạng và 
phong phú. Dạy tốt kể chuyện, rèn kĩ năng kể chuyện tốt ở các em, giáo viên sẽ tạo điều 
kiện tốt cho sự phát triển năng khiếu ở học sinh tạo điều kiện ươm mầm cho những nhân 
tài mai sau.
 2. Nghiên cứu đặc trưng bộ môn kể chuyện.
 Tiết kể chuyện như tên gọi là đặc trưng kể chứ không phải đọc hay là giảng, là làm 
bài tập. Khi dạy người giáo viên phải biết hướng dẫn các em kể lại bằng ngôn ngữ, cử 
chỉ, điệu bộ. Biết vận dụng vào các tranh vẽ để nhớ lại nội dung từng đoạn của câu 
chuyện. Do kể chuyện có tính chất tổng hợp nên tiết kể chuyện yêu cầu các em rèn 
luyện. + Kỹ năng ghi nhớ.+ Kỹ năng kể chuyện và kỹ năng nói trước đông người.+ Kỹ 
năng đóng vai theo nội dung truyện.
 Trong các kỹ năng tôi đã nêu thì kỹ năng kể chuyện là một kỹ năng có tính chất 
tổng hợp của kỹ năng nói và kỹ năng diễn cảm. Muốn nói, muốn viết, khi nói, khi viết 
phải diễn tả ý của mình sao cho trung thành, sáng sủa, chặt chẽ, chính xác và hay.
 3. Một số kinh nghiệm cụ thể của giáo viên đứng lớp.
 Luyện kỹ năng kể lại câu chuyện diễn cảm là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, nó 3.4. Thực hiện sắm vai phải thường xuyên và tổ chức có khoa học.
 - Bất cứ lúc nào có người dự giờ hay không có người dự giờ, bài học nào phù hợp 
với phương pháp đóng vai thì tổ chức cho học sinh sắm vai. Từ đó trở thành thói quen và 
các em sẽ quen dần cách đóng vai. Tuy thời gian đầu sẽ khó khăn vì các em còn nhỏ sau 
dần các em sẽ quen và sẽ trở thành nhu cầu học tập.
 - Giáo viên không cung cấp trước lời nói của nhân vật, để các em tự tìm lấy.
 - Giáo viên không bày sẵn các tình huống mà để các em dựa vào câu chuyện xử lý 
các tình huống đó.
 3.5. Thường xuyên tổ chức hoạt động nhóm trong mỗi tiết kể chuyện.
 Đây là phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động của học sinh, học 
sinh cùng tranh luận, hợp tác để giải quyết vấn đề. Tổ chức cho học sinh luyện kể theo 
nhóm là luyện cho tất cả học sinh đều được kể chỉ trong một thời gian ngắn và tạo cho 
những học sinh có tính e ngại khắc phục dần dần, từ chỗ kể cho 3- 4 bạn nghe rồi dần 
dần sẽ mạnh dạn kể cho nhiều người nghe.
 Giáo viên tiến hành cho học sinh kể theo nhóm trong hoạt động 1( kể từng đoạn 
câu chuyện theo tranh), yêu cầu trưởng nhóm phân công mỗi em kể một đoạn chuyện. 
Nên chia nhóm nhỏ 4 em là hợp lý nhất.
 Nên sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh sao cho các đối tượng học sinh xen kẽ nhau:
 + Học sinh khá- giỏi với học sinh trung bình- yếu.+ Học sinh nam với học sinh 
nữ.+ Học sinh mạnh dạn tự tin với học sinh nhút nhát, tự ti.+ Học sinh có khả năng diễn 
đạt tốt, năng khiếu kể chuyện hay với học sinh có khả năng diễn đạt yếu, không có khả 
năng kể chuyện.
 3.6. Luyện cho học sinh kể có sáng tạo.
 Đây quả là một yêu cầu tương đối khó đối với học sinh lớp 2, nhưng làm được điều 
này thì câu chuyện kể không những trở nên sinh động hơn mà còn làm giàu thêm vốn từ 
cho học sinh. Đặc biệt đối với những câu chuyện kể có yêu cầu kể phân vai dựng lại câu 
chuyện thì điều này lại là yếu tố hết sức quan trọng. Để luyện được cho học sinh biết kể 
sáng tạo đòi hỏi giáo viên phải có hệ thống câu hỏi gợi mở, dẫn dắt tỉ mỉ, đồng thời trong 
quá trình học sinh kể giáo viên yêu cầu học sinh theo dõi bạn kể phải tìm ra được những em có thói quen rụt rè , ngại nói sẽ nói nhỏ và nói ấp a ấp úng, diễn đạt kém. Nhưng lúc 
này nếu giáo viên có nét mặt nhăn nhó, khó chịu thì lại càng cho các em rụt rè hơn và 
thậm chí còn hoảng rợ không nhớ đến nội dung chuyện và lần sau sẽ không dám nữa. 
Nếu khi kể chuyện nối tiếp đoạn trong nhóm những học sinh trung bình không nhớ được 
nội dung thì giáo viên nhẹ nhàng gợi mở cho học sinh những câu hỏi gợi ý.
 IV. KẾT QUẢ, HIỆU QUẢ MANG LẠI.
 - Tiết kể chuyện góp phần hình thành nhân cách, đem lại cảm xúc, thẩm mỹ lành 
mạnh, đem lại niềm vui cho các em suốt những năm ở trường tiểu học, kể chuyện góp 
phần làm cho tâm hồn các em trong sáng.
 -Mở rộng và tích cực hoá vốn từ ngữ, làm giàu vốn sống và vốn văn học cho các 
em,
 - Phát triển tư duy, nâng cao hiểu biết về đời sống, góp phần hình thành nhân cách 
con người, nâng cao trình độ Tiếng Việt ở các em.
 -Chất lượng của giờ kể chuyện lớp tôi đã nâng lên rõ rệt.
 Kết quả cụ thể: Vừa qua tôi đã có kế hoạch khảo sát lớp tôi kết quả là:
 Sĩ số HS kể tốt HS biết kể HS kể chưa lưu loát
 Đầu năm: 26 03 10 13
 GHKI : 26 10 10 6
 CHKII : 26 12 12 2
 * Bài học kinh nghiệm.
 Cùng với sự đầu tư, học hỏi qua đồng nghiệp có kinh nghiệm, qua các tài liệu 
hướng dẫn, qua chỉ đạo của cấp trên, qua quá trình thực hiện, đồng thời với kết quả thu 
được ở trên tôi đã tự tin và rút ra bài học cho bản thân.
 - Phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, có tâm huyết và say mê với nghề nghiệp.
 - Cần quan tâm đến mọi đối tượng học sinh, nắm đúng đặc điểm tâm sinh lý của 
học sinh để lựa chọn phương pháp, điều chỉnh hình thức dạy cho phù hợp.