Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc đúng cho học sinh Lớp 2

 MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC ĐÚNG 
 CHO HỌC SINH LỚP 2
 PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Mục đích của sáng kiến:
 Trong môn Tiếng Việt thì các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều có tầm 
quan trọng. Đọc là một trong 4 kĩ năng rất cần thiết của các em học sinh. Muốn 
các em đọc tốt, đọc diễn cảm, đọc hay thì trước hết phải rèn cho các em biết đọc 
đúng thông qua phân môn tập đọc. Ngoài chức năng dạy đọc, phân môn này còn 
trau dồi cho học sinh những kiến thức Tiếng Việt, kiến thức Văn học, kiến thức 
đời sống và giáo dục tình cảm, mĩ cảm cho các em. Yêu cầu đọc của học sinh 
lớp 2 trong phân môn tập đọc là phải đọc đúng và rõ ràng toàn bài, biết nghỉ hơi 
sau các dấu câu, giữa các dòng, các cụm từ, đọc trôi chảy một đoạn văn, đoạn 
đối thoại hoặc một bài văn ngắn. Bước đầu biết đọc thầm, biết dùng mục lục 
sách giáo khoa khi đọc và hiểu được ý chính của đoạn văn vừa đọc. Sau đó là 
yêu cầu về đọc diễn cảm và hiểu nội dung bài đọc. Biết đọc là một yêu cầu cơ 
bản đầu tiên đối với mỗi học sinh đi học. Trước hết là các em phải “đọc đúng” 
để chiếm lĩnh được ngôn ngữ. “Đọc đúng” là công cụ giúp ta học cả đời. Bên 
cạnh đó nếu “đọc đúng” sẽ giúp các em học tốt các môn học khác.
 Là một giáo viên đứng lớp, tôi luôn mong muốn cho học trò của mình học 
tập tiến bộ. Bản thân không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, tìm tòi nghiên 
cứu để nâng cao năng lực, trình độ tay nghề để hoàn thiện mình hơn, đáp ứng 
nhu cầu dạy và học trong thời đại mới.
 Nắm được tầm quan trọng của việc dạy Tập đọc trong chương trình lớp 2, 
nhằm nâng cao kĩ năng đọc đúng cho các em học sinh, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu 
và vận dụng một số biện pháp mang lại hiệu quả khá cao trong năm học vừa 
qua. Xin chia sẻ cùng quý thầy cô “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc đúng 
cho học sinh lớp 2”.
2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến:
 1 + Có rất nhiều tài liệu, tư liệu phục vụ cho việc soạn giảng như: Sách giáo 
khoa, tư liệu tham khảo, máy tính, máy chiếu, hình ảnh, từ mạng Internet.
- Đối với học sinh: 
 + Đa số học sinh được trang bị đầy đủ sách giáo khoa và đồ dùng học 
tập.
 + Phụ huynh rất quan tâm đến việc học tập của con em mình.
 + Học sinh trong lớp phần đông đọc thành tiếng rõ ràng, đạt yêu cầu.
 + Đa số các em đều ngoan, lễ phép và biết nghe lời. 
* Khó khăn: 
- Về phía phụ huynh:
 + Nhiều phụ huynh còn phó mặc việc học hành của con em cho nhà 
trường.
 + Phụ huynh chủ yếu làm trong các công ty nên vẫn chưa để ý quan tâm 
nhiều đến việc học tập của con em mình.
 + Nhiều phụ huynh không nắm rõ và không hiểu cách rèn đọc cho con.
- Về phía học sinh:
 + Bên cạnh những em đọc tốt và đạt yêu cầu thì trong lớp vẫn còn một số 
em đọc còn chậm, đánh vần rất lâu mới đọc được bài. Đặc biệt trong lớp có em 
Nguyễn Qúy Huy và em Tạ Quang Hoàng đọc quá chậm, thậm chí một số vần 
các em còn quên cách đánh vần.
 + Một số em còn nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn trong giao tiếp.
 + Một số em còn nói ngọng, phát âm chưa chuẩn và chưa thực sự chú ý 
đến lời nói trong giao tiếp hàng ngày.
 + Kĩ năng đọc, nói, viết, nghe chưa thực sự tốt. 
 * Qua quá trình giảng dạy cũng như tiếp xúc với các em học sinh một thời 
gian, tôi nhận thấy các em học sinh lớp 2A năm học 2022-2023 còn mắc phải 
các lỗi cơ bản sau:
 3 Đối với các từ khó đọc, tôi thường viết lên bảng, dùng phấn màu gạch 
chân các âm tiết cần phát âm. Khi đọc mẫu, tôi nhắc các em chú ý kĩ cách cô 
phát âm: môi – răng – lưỡi khi phát âm. Sau đó, tôi cho các em đọc lại các từ, 
các câu chứa từ đó.
 Khi luyện đọc nhóm, tôi thường xuyên theo dõi, hướng dẫn thêm cho các 
em này. Khen ngợi kịp thời khi các em có tiến bộ.
 Trong giờ học, tôi cũng thường xuyên tổ chức các trò chơi về luyện đọc 
để tạo hứng thú cho các em như trò Truyền điện: Cô giáo mời một học sinh đọc 
một câu. Sau khi đọc xong, em đó sẽ mời bất kì em nào đọc câu tiếp theo. Trò 
chơi này các em đều trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng để đọc. Các em con hứng thú 
vì mình được quyền mời các bạn khác. Hay trò chơi Ghép chữ: Tôi chuẩn bị 
những câu có trong bài Tập đọc nhưng bị khuyết một số từ quan trọng, các em 
sẽ viết vào bảng con từ cần điền vào chỗ chấm. Đội nào có nhiều đáp án đúng 
hơn và đọc được câu trọn vẹn nhanh hơn sẽ thắng.
Biện pháp 2: Luyện đọc thêm cho học sinh vào đầu giờ, cuối giờ hằng 
ngày.
 Dù sử dụng biện pháp nào thì việc luyện đọc phải dành nhiều thời gian 
cho các em. Vì thế, tôi chủ động lên kế hoạch dạy học, phụ đạo thêm, kiên trì, 
chịu khó dạy âm, vần cho học sinh biết ghép rồi đọc thành tiếng đối với nhóm 
học sinh đọc yếu. Thời gian đầu, tôi mượn sách Tiếng Việt lớp 1 tập 2 về lớp, 
đầu và cuối mỗi buổi học tôi cho các em ôn lại một số vần khó, tiếng khó giúp 
các em nhớ lại kiến thức lớp Một. Sau đó, cho các em đọc các bài Tập đọc trong 
sách Tiếng Việt và các sách khác.
 Đối với các học sinh khác, tôi tăng cường cho các em luyện đọc vào các 
tiết ôn, giữa giờ dưới sự giám sát, hướng dẫn của ban cán sự lớp.
 Ngoài việc sửa chữa trong mỗi tiết Tập đọc và các môn học khác, thì cuối 
mỗi buổi học tôi còn giao những bài tập đọc nhỏ để học sinh tự luyện đọc ở nhà 
và về nhà đọc trước bài của ngày hôm sau.
 5 Sau quá trình áp dụng các biện pháp trên, hiệu quả mang lại chưa như 
mong đợi, tôi bắt đầu đi vào các bước luyện chuyên sâu.
Biện pháp 4: Các bước luyện chuyên sâu:
* Luyện phát âm:
 Khi các em đọc sai từ nào, tôi liền đọc mẫu cho các em lắng nghe. Sau đó 
tôi phân tích cho các em thấy được đọc như thế nào là đúng, như thế nào là sai.
 Muốn các em đọc đúng, phải giúp các em phát âm chuẩn, đọc đúng từ, 
đọc đúng loại câu, đúng ngữ điệu câu. 
 + Những em đọc sai âm đầu s/x: Khi các em đọc sai “s” thành “x”, tôi 
hướng dẫn các em đọc “s” thì đưa hàm dưới ra và uốn lưỡi sát vòm miệng; đọc 
“x” thì không uốn lưỡi, gần chạm hàm răng dưới.
 Ví dụ: tiếng sung/xung: Tiếng sung gồm âm đầu “s”, vần “ung”, đánh vần 
s-ung-sung. Tôi tiến hành đọc mẫu trước, sau đó hướng dẫn các em lấy hơi, uốn 
lưỡi sát vòm miệng, dồn hơi bật mạnh ra, đồng thời hạ đầu lưỡi xuống, miệng hé 
mở, khác hẳn phát âm tiếng xung không uốn lưỡi.
 + Những em đọc sai các vần khó, tôi cho các em dùng thước chỉ những 
chữ đó, nghe tôi đọc mẫu, tôi cho các em luyện đọc vần đó nhiều lần, tìm những 
tiếng khác có vần đó cho các em luyện đọc từ, nối từ, đọc câu có từ đó.
 Ví dụ một số vần khó các em thường sai: khuya; khúc khuỷu; ngoằn 
nghèo; ngoe nguẩy;  Tôi mượn lại sách Tiếng Việt lớp 1, hướng dẫn cho các 
em đọc lại các vần, cho các em tự ghép phụ âm đầu, thanh vào các vần đó để tạo 
thành tiếng rồi đọc đi đọc lại nhiều lần cho nhớ rồi ghép vào bài.
 + Những em đọc sai thanh hỏi/ngã: tôi nhắc các em đọc cao giọng và lấy 
hơi kéo dài hơn.
 Khi các em đọc sai từ nào thì cho các em luyện đọc thật nhiều lần từ đó. 
Sau đó kết hợp hình thức đọc nhóm để nhiều học sinh được tham gia và tham 
gia nhiều lần trong một tiết học.
 7 lời các nhân vật. Trong từng bài giáo viên sẽ dự tính những lỗi học sinh sẽ mắc, 
giọng đọc cả bài, đoạn cần nhấn mạnh, tốc độ đọc.
 Việc đọc ngắt giọng, nhấn giọng được chú ý vào những học sinh đã đọc 
tốt và yêu cầu đọc ở cuối kì I.
 Ví dụ: Ở trong bài: Người mẹ hiền – Hướng dẫn học sinh đọc với giọng 
buồn, ngắt hơi, nhấn giọng phù hợp ở các từ ngữ trong câu:
 “Thưa thầy /, hôm nay / em chưa làm bài tập //.” Thể hiện nỗi buồn của 
An vì bà mất.
* Luyện đọc tròn câu, đọc trôi chảy:
 Trong quá trình đọc tôi thường xuyên chú ý nhắc học sinh đọc trọn vẹn 
câu chứ không phải đọc rõ ràng từng tiếng một, đọc đúng tốc độ.
 Tốc độ đọc còn phụ thuộc vào độ khó của bài đọc, thơ đọc chậm hơn văn 
xuôi, bài nào có nội dung khó hiểu nên cho các em đọc chậm hơn để nắm bài.
 CHƯƠNG 3
 KIỂM CHỨNG CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TRIỂN KHAI CỦA SÁNG KIẾN
 Với những biện pháp đã đưa vào áp dụng chúng tôi đã thu được kết quả 
như sau:
1. Về tinh thần, thái độ và hứng thú học tập của học sinh.
 - Học sinh có thái độ học tập đúng đắn, thích thú khi đến giờ học có mong 
muốn được trau dồi và bồi dưỡng vốn kĩ năng của mình.
 - Học sinh tự giác học bài.
 - Một kết quả không thể bỏ qua sau khi tôi áp dụng các biện pháp trên đó 
là tính cách của các em có nhiều thay đổi tích cực:
 + Các em trở nên kiên trì, nhẫn nại và cẩn thận hơn.
 + Các em có tinh thần đoàn kết với bạn bè trong lớp.
 + Tinh thần tự giác học nâng cao, không những thế các em còn biết giúp 
đỡ mọi người, bạn bè xung quanh mình.
 9 dễ tiếp thu, giúp các em có tâm trạng chờ đợi giáo viên đọc, muốn được đọc hay 
như cô.
 - Ngay từ đầu năm học, giáo viên phải kiểm tra, phân loại khả năng đọc 
của học sinh ngay, tìm các lỗi các em thường sai để có biện pháp luyện đọc phù 
hợp, kịp thời.
 - Giáo viên phải dành nhiều thời gian hơn cho những em đọc còn chậm, 
chưa chính xác. Đồng thời, giáo viên cũng phải theo dõi sát sao các em để thấy 
được quá trình luyện đọc của các em, xem các em tiến bộ được từng nào; động 
viên, khích lệ để các em cố gắng hơn.
 - Thường xuyên ra bài cho các em luyện đọc ở nhà. Trên lớp cũng thường 
xuyên kiểm tra bài cũ các em này. Tạo nhiều cơ hội hơn cho các em được đọc và 
nhận xét để các em thấy được sự nổ lực của mình đã có kết quả đáng khen ngợi.
 - Cần sử dụng linh hoạt nhiều hình thức, phương pháp dạy học phù hợp 
với từng đối tượng học sinh để lôi cuốn các em vào việc học.
 - Việc rèn đọc đúng cho học sinh không thể tiến hành nhanh vội, mà phải 
cần đến sự kiên trì, chịu khó của bản thân mỗi giáo viên.
 - Phải tích cực phối hợp với các giáo viên khác, tạo cơ hội cho các em thể 
hiện khả năng của mình.
 - Không chỉ tiến hành luyện trong giờ tập đọc mà trong các tiết học khác 
cũng có thể tạo cơ hội cho các em đọc để giúp các em tiến bộ hơn.
2. Hiệu quả thiết thực của sáng kiến:
 Sau khi áp dụng những biện pháp trên vào trong thực tiễn lớp, tôi nhận thấy 
phương pháp tôi thực nghiệm đã đạt được kết quả đáng kể.
 Khả năng đọc của các em tiến bộ rõ ràng. Nhờ đó, các em hiểu nội dung bài 
đọc nhanh hơn.
 Kết quả kiểm tra đọc của các em đều tăng lên theo chiều hướng tốt.
 11 Trên đây là một vài biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh bản thân tôi 
đã vận dụng trong quá trình dạy học. Tôi tin rằng với kinh nghiệm nhỏ bé của 
mình không những góp phần vào việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2 của 
trường đang giảng dạy mà có thể vận dụng được với các trường khác.
 Tuy nhiên trong thực tế việc rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 2 chắc hẳn 
còn có nhiều biện pháp và việc làm cụ thể đem đến cho học sinh những giờ học 
hay hơn, thú vị hơn. Rất mong sự đóng góp và bổ sung của đồng chí, đồng 
nghiệp và cấp trên để sáng kiến của tôi được hoàn thiện và áp dụng có hiệu quả 
tốt nhất. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Gia Đông, ngày 10 tháng 1 năm 2023
 XÁC NHẬN CỦA NGƯỜI THỰC HIỆN
 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
 Nguyễn Thị Thanh
 13