Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong giờ học toán cho học sinh Lớp 2

 Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
PHỊNG GD&ĐT NINH PHƯỚC Cộng hồ xã hội chủ nghĩa Việt Nam
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỪ TÂM 2 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
 ĐỀ TÀI:
 TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG GIỜ HỌC TOÁN
 CHO HỌC SINH LỚP 2
I. Lý do chọn đề tài :
 Trong chương trình giáo dục tiểu học hiện nay, mơn Tốn cùng với các 
mơn học khác trong nhà trường Tiểu học cĩ những vai trị gĩp phần hết sức 
quan trọng đào tạo nên những con người phát triển tồn diện.
 Tốn học là mơn khoa học tự nhiên cĩ tính lơgíc và tính chính xác cao, nĩ 
là chìa khĩa mở ra sự phát triển của các bộ khoa học khác.
 Muốn học sinh Tiểu học học tốt được mơn Tốn thì mỗi người Giáo viên 
khơng phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã cĩ sẵn trong Sách giáo 
khoa, sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuơn, máy mĩc làm 
cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học 
tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ khơng 
cao. Nĩ là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em 
thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những 
đổi mới diễn ra hàng ngày.
 Yêu cầu của giáo dục hiện nay địi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học 
hướng tới “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực” mơn Tốn ở bậc Tiểu 
học theo hướng phát huy học sinh học tập tích cực, chủ động sáng tạo. Vì vậy 
người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lơi cuốn 
các em tham gia vào các hoạt động học tập. Trị chơi học tập là một hoạt động 
mà các em hứng thú nhất. Các trị chơi cĩ nội dung Tốn học lý thú và bổ ích 
phù hợp với việc nhận thức của các em. Thơng qua các trị chơi các em sẽ lĩnh 
hội tri thức tốn học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách 
vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập, trong việc làm. 
Khi chúng ta đưa ra được các trị chơi Tốn học một cách thường xuyên, khoa 
học thì chắc chắn chất lượng dạy học mơn Tốn sẽ ngày càng nâng cao. Chính 
vì những lý do nêu trên mà tơi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm "Tổ chức 
trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2". Nhằm gây hứng thú học tập 
cho học sinh.
* Những thuận lợi và khĩ khăn khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này:
 ➢ Thuận lợi
 Trong những năm cịn giảng dạy tại trường Tiểu học Từ Tâm và những 
năm về cơng tác tại trường Tiểu học Từ Tâm 2. Được sự tín nhiệm của Ban 
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 1 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
nhiệm vụ học tập tương ứng với nội dung dạy học. Mỗi trị chơi cần cĩ một vị trí 
đĩng gĩp cụ thể trong tiến trình thực hiện mục đích dạy học. Vì vậy, để đáp ứng 
yêu cầu dạy học bộ mơn Tốn lớp 2, hệ thống các trị chơi phải được lựa chọn 
sao cho đa dạng về chủ đề, phong phú về cách chơi. Dựa vào hình thức, cách 
chơi và luật chơi của trị chơi cĩ thể thay thế các trị chơi một cách linh hoạt 
(thay số bằng chữ, câu cá, mèo bắt chuột, tìm hoa hái quả, cánh hoa tìm nhụy, 
) từ sự thay thế linh hoạt tạo cho giáo viên cĩ cơ hội tổ chức trị chơi phù hợp 
với đối tượng học sinh của mình. Để từ đĩ các em cảm thấy: “Mỗi ngày đến 
trường là một niềm vui”.
 Lựa chọn trị chơi phải phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, vừa sức với học 
sinh.
 Lựa chọn thời điểm thích hợp khi tổ chức các trị chơi, học tập cho học 
sinh lớp 2. Các thời điểm được tính đến là:
 + Sau khi hồn thành một bài học. Cách này cĩ ưu điểm là kích thích 
được sự hứng thú học tập của học sinh, giờ học tránh được khơng khí suy nghĩ 
căng thẳng trở thành “ Vui mà học, học mà chơi” hết sức sinh động.
 + Sau khi hồn thành một chương. Với cách này sẽ giúp cho học sinh hệ 
thống lại kiến thức một cách sinh động và hiệu quả.
3. Xây dựng và thiết kế trị chơi:
 Trị chơi học tập là trị chơi mà luật của nĩ bao gồm các qui tắc gắn với 
kiến thức, kĩ năng cĩ được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học, 
giúp các em khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân, thơng qua các trị chơi học 
sinh vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào các tình huống của trị chơi. Do 
đĩ, học sinh được thực hành luyện tập các kĩ năng mơn Tốn được đưa vào trị 
chơi.
 Để các trị chơi gĩp phần mang hiệu quả cao trong giờ học, khi xây dựng 
và thiết kế trị chơi tơi thường tuân thủ các nguyên tắc sau:
  Phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học.
  Trị chơi mang ý nghĩa giáo dục.
  Trị chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.
  Trị chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp 2, phù hợp với khả năng 
người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
  Trị chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
 Thơng thường cấu trúc của một trị chơi học tập Tốn lớp 2 tơi đã thiết kế 
như sau:
 ➢ Tên trị chơi:
 Mục đích: Nêu rõ mục đích của trị chơi nhằm ơn luyện, củng cố kiến 
thức, kỹ năng nào. Mục đích của trị chơi sẽ qui định hoạt động chơi được thiết 
kế trong trị chơi.
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 3 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
- Mục đích :
 - Kiểm tra kỹ năng tính nhẩm của học sinh. Ví dụ : củng cố các bảng 
nhân, chia...
- Chuẩn bị :
 - Một tờ giấy viết sẵn các phép tính nhân, chia trong các bảng nhân chia 
các em đã được học
- Cách chơi : Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng
 + Em cất tiếng hát :
 " Rồng cuốn lên mây
 Rồng cuốn lên mây
 Ai mà tính giỏi về đây với mình"
 + Sau đĩ em hỏi :
 "Người tính giỏi cĩ nhà hay khơng ?"
 - Một em học sinh bất kỳ trả lời :
 "Cĩ tơi ! Cĩ tơi !"
 - Em làm đầu rồng ra phép tính đĩ, ví dụ : " 4 x 5 bằng bao nhiêu ?"
 - Em tính giỏi trả lời (nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng). 
Cứ như thế em làm đầu rồng cứ ra câu hỏi và cuốn đàn lên mây.
 - Lưu ý : Ở trị chơi này nên chọn em làm đầu rồng (là em Trưởng trị) 
phải nhanh nhẹn, hoạt bát.
Ví dụ 2: Trị chơi : Bác đưa thư
 (Áp dụng dạy các bảng nhân, bảng chia)
- Mục đích : Giúp học sinh thuộc lịng bảng nhân 5. Kết hợp với các thĩi quen 
nĩi "cảm ơn" khi người khác giúp một việc gì
- Chuẩn bị : + Một số thẻ, mỗi thẻ cĩ ghi 1 số 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35.... 50 là 
kết quả của các phép nhân để làm số nhà.
 - Một số phong bì cĩ ghi phép nhân trong bảng 5: 1 x 5, 5 x 1, 2 x 5, 5 x 
2...
 - Một tấm card đeo ở ngực ghi "Nhân viên bưu điện".
 - Cách chơi :
 + Gọi 1 số em lên bảng chơi, giáo viên phát cho mỗi 1 thẻ để làm số nhà. 
Một em đĩng vai "Bác đưa thư" ngực đeo "Nhân viên bưu điện" tay cầm tập 
phong bì.
 + Một số em đứng trên bảng, lần lượt từng em một nĩi :
 Bác đưa thư ơi
 Cháu cĩ thư khơng ?
 Đưa giúp cháu với
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 5 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
 Trị chơi 1 : Câu cá
 (Tiết: 107 Luyện tập chung)
- Mục đích :
 + Luyện tập và củng cố kỹ năng học bảng nhân chia .
 + Luyện phản xạ nhanh và khéo léo câu cá ở các em.
 - Chuẩn bị : Ao cá, mồi câu, cần câu, các con cá
 Cách chơi : 
 Bước 1: Phát mỗi nhĩm một bộ đồ câu cá.
 Bước 2: Các bạn trong nhĩm lần lượt bốc mồi câu và câu những con cá cĩ 
phép tính tương ứng, sau đĩ các bạn trong nhĩm chuyền cần cho nhau câu 
những chú cá cĩ gắn số. Khi câu xong, các bạn trong nhĩm xếp các chú cá nhĩm 
mình câu được vào vị trí theo yêu cầu.
 Bước 3: Sau một khoảng thời gian theo qui định, giáo viên báo hết giờ, 
các nhĩm tổng kết xem nhĩm mình câu được bao nhiêu chú cá, cả lớp nhận xét 
xem nhĩm cĩ làm đúng theo yêu cầu ghi khơng. Nhĩm nào câu được nhiều chú 
cá nhất và xếp đúng theo yêu cầu là nhĩm đĩ thắng.
 * Lưu ý :
 + Trị chơi này cĩ thể áp dụng được vào nhiều bài (Ví dụ : Luyện tập các 
bảng cộng trừ, nhân, chia) 
 + Trị chơi này gây được khơng khí vui, sơi nổi, hào hứng trong giờ học 
cho các em.
 Các em đang chơi trị chơi Câu cá.
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 7 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
 Trị chơi 3 : Ong đi tìm mật
 (Trị chơi cĩ thể áp dụng các bảng nhân, chia, cụ thể bài..... Số 1 trong phép 
 nhân và phép chia)
- Mục đích :
 + Rèn tính tập thể
 + Giúp cho học sinh thuộc các bảng nhân, chia
- Chuẩn bị :
 + Các bơng hoa cĩ ghi phép tính cho 4 đội tham gia, các chú ong mật cĩ 
ghi kết quả. 
 + Hai chậu cây xanh gắn các chú ong và bơng hoa
 - Cách chơi :
 + Chọn 4 đội, mỗi đội 3 em
 - 4 đội tham gia chơi. Khi nghe hiệu lệnh "bắt đầu" thì lần lượt từng đội 
lên bắt những chú ong cĩ kết quả tương ứng với phép tính. Đội nào bắt được 
nhiều chú ong và nhụy đúng nhất đội đĩ sẽ thắng cuộc.
 * Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong, giáo viên chấm và hỏi thêm một số 
câu hỏi sau để khắc sâu bài học
 Học sinh thực hành trị chơi Ong tìm mật
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 9 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
 Trị chơi 5 : Hái quả
 (Tiết 95 Bài Luyện tập) Bài 1/ Số?
- Mục đích :
 + Củng cố kiến thức của bảng nhân 2
- Chuẩn bị : 1 bảng số thứ tự
 1 cây nhân quả và các quả cây
 5 bài tốn.
- Cách chơi :
 + Giáo viên cho học sinh đếm số thứ tự và yêu cầu các em nhớ số của 
mình. Cả lớp hát một bài hát, và chuyền tay nhau một cành hoa, bài hát kết thúc 
mà bơng hoa cịn trên tay một bạn nào đĩ thì bạn đĩ sẽ lên lật một số thứ tự nào 
bất kì. Ví dụ: trúng số 5 thì bạn cĩ số thự là 5 sẽ lên hái một quả để đính vào 
phép tính thích hợp. Lần lượt đến hết bài.
 Học sinh đang thực hiện trị chơi hái quả
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 11 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
 Trị chơi 7 : Lên rừng hái nấm
 (Áp dụng trong bài : Luyện tập – trang 123 Bài 1)
- Mục đích :
 + Giúp học sinh củng cố bảng chia 5 một cách hiểu và nhanh nhất
 + Rèn luyện cách tư duy tạo sân chơi bổ ích.
 - Chuẩn bị :
 + Giáo viên tạo thành một khu rừng nhỏ ngay trong lớp.
 + Trong khu rừng cĩ những cây nấm cĩ mang kết quả đúng và những cây 
nấm cĩ mang kết quả sai.
 + Hai cái giỏ để đựng nấm
 Học sinh thực hành Hái nấm
- Cách chơi :
 + Gọi 2 đội lên tham gia chơi, mỗi đội cử 3 em. Một em cầm phép tính 
đọc phép tính lên để bạn kia hái những cây nấm cĩ mang kết quả đúng, một em 
xách giỏ đựng những cấy nấm lành (đúng). Sau khi hái xong các em mang phép 
tính và kết quả đúng đọc lên nhĩm bạn nhận xét, nếu đội nào hái phải nấm độc ( 
sai) thì đội đĩ sẽ thua cuộc. 
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 13 
Trần Thu Hà Tổ chức trị chơi trong giờ học tốn cho học sinh lớp 2
 Các trị chơi mà tơi đã nêu trên, khơng những dạy được trong các tiết dạy 
tốn mà nĩ cịn thực hiện được tất cả trong các giờ học khác như: Luyện từ và 
câu, chính tả, tập đọc, 
 III/. KẾT QUẢ
 Trị chơi học tập là một loại hình hoạt động vui chơi cĩ nhiều tác dụng 
trong các giờ học của học sinh Tiểu học. Trị chơi học tập tạo ra khơng khí vui 
tươi, hồn nhiên, sinh động trong giờ học. Trị chơi học tập cịn kích thích được 
trí tưởng tượng, tị mị ham hiểu biết ở trẻ. 
 Từ những bài học cĩ sử dụng trị chơi, các tiết học đã trở nên sinh động, 
học sinh đã tích cực hoạt động nhiều hơn, tiếp thu bài một cách vững chắc hơn. 
Thơng qua các bài học cĩ sử dụng trị chơi các em rèn luyện được khả năng 
nhanh nhẹn, khéo léo và tạo cho các em mạnh dạn, tự tin trước tập thể.
 Thơng qua trị chơi học tập, khơng chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong 
học tập mà cịn giúp các em tự tin hơn, cĩ cơ hội khẳng định mình và tự đánh 
giá nhau trong học tập.
 Kết quả đánh giá bằng điểm số sau những tiết học cĩ tổ chức trị chơi:
 ĐƯỢC HỌC SINH TỔNG SỐ Học sinh Học KẾT QUẢ HỌC TẬP
 KHƠNG TỔ CHỨC TRỊ KHƠNG
 (CĨ VÀ ĐỐI CHỨNG hứng thú sinh ít 
 trong hứng 
 SÁT KHẢO học tập, thú 
 CHƠI) tiếp thu trong 
 bài nhẹ học tập, 0 - 4 5- 6 7- 8 9 - 10
 nhàng cĩ biểu 
 hiện 
 lười 
 học.
 SL % SL % SL % SL % SL % SL %
 Cĩ tổ 
 25 15 60 10 40 10 40 6 24 5 20 4 16
 chức
 Khơng 
 25 25 100 0 0 0 0 0 0 7 28 18 72
 tổ chức
 Chất lượng lên lớp thẳng hằng năm do tơi phụ trách đều đạt từ 98 – 100%. 
Trong đĩ tỷ lệ khá giỏi mơn Tốn hằng năm đều năm sau cao hơn năm trước.
 KẾT QUẢ XẾP LOẠI MƠN TỐN
 Năm học
 GIỎI % KHÁ % TB % YẾU %
 2007 - 2008 10 39.7 8 29.6 7 26.9 1 3.8
 2008 - 2009 12 44.5 8 29.6 6 22.2 1 3.7
 - Trường Tiểu học Từ Tâm 2 Trang 15 
Trần Thu Hà