SKKN Một số giải pháp giúp học sinh Lớp 2 làm quen nhanh với mô hình trường học mới VNEN

 MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 2 LÀM QUEN NHANH 
 VỚI MÔ HÌNH TRƯỜNG HỌC MỚI (VNEN)
 ( Nguyễn Thị Lài, 
 Trường Tiểu học số 2 Quảng Văn, 
 Thị xã Ba Đồn – Tỉnh Quảng Bình )
 Nền giáo dục Việt Nam chúng ta đang chuyển mình với yêu cầu đổi mới mạnh 
mẽ, một trong những mô hình đánh dấu sự đổi mới giáo dục hiện nay là mô hình dạy 
học VNEN. Giáo dục thị xã Ba Đồn đã áp dụng thí điểm mô hình dạy học VNEN 
trong 3 năm qua tại trường Tiểu học Quảng Thuận, và năm học 2015-2016 là năm 
học nhân rộng mô hình trường học mới ở hầu hết các trường Tiểu học trên toàn thị. 
Trường Tiểu học số 2 Quảng Văn cũng triển khai dạy học theo mô hình trường học 
mới đối với khối lớp 2. Là năm đầu tiên áp dụng mô hình dạy học mới, lại áp dụng 
đối với đối tượng lớp 2, vì vậy để thực hiện nhiệm vụ dạy học giáo viên gặp không 
ít khó khăn. Tôi luôn trăn trở: “Làm thế nào để học sinh lớp 2 làm quen nhanh với 
mô hình trường học mới?”, “ Làm thế nào để học sinh hứng thú trong học tập?” “ 
Làm thế nào để thực hiện thành công mô hình dạy học VNEN?”
 Trong hai tháng triển khai mô hình trường học mới, với sự tìm tòi, trải nghiệm, 
tôi cũng đã đúc rút được một vài kinh nghiệm trong việc đổi mới phương pháp dạy 
học nhằm giúp các em ở đồi tượng lớp 2 hòa mình một cách tự nhiên với mô hình 
trường học mới.
 1. Xây dựng tổ chức lớp học
 2. Trang trí lớp học
Trang trí lớp học theo mô hình VNEN, đó là bước đầu thay đổi không gian, tạo cho 
các em một cảm giác thay đổi ngay từ đầu cũng là tạo cho các em một môi trường 
mới, gây nhiều hứng thú trong các hoạt động học tập. Cách thức trang trí là bám theo 
chuẩn trang trí của mô hình VNEN. Các mảng trang trí xung quanh lớp học phải là 
những công cụ học tập. Giáo viên phải biết khai thác chúng trong các tiết học và 
trong những thời điểm các em hoạt động ở trường.
Ví dụ ở góc Thư viện – là tủ sách thân thiện của học sinh, giáo viên cần bày trí bắt 
mắt, thu hút học sinh. Cần tổ chức cho học sinh phát huy tối đa vai trò của nó. Hướng 
dẫn cho trưởng ban thư viện tổ chức cho các bạn đọc sách đầu giờ học, giờ ra chơi. 
Một tháng nên giành một tiết sinh hoạt lớp để tổ chức đọc sách, giới thiệu nội dung Sau hai tháng triển khai, các lớp trường Tiểu học số 2 Quảng Văn đã trang trí 
theo mô hình VNEN, đảm bảo các bảng biểu, các góc. Tạo môi trường mới và mang 
tính giáo dục và thẫm mỹ. Ở khối lớp 2 cũng đã phát huy tích cực các công cụ học 
tập từ các góc trang trí và việc sử dụng các công cụ đó đã mang lạ hiệu quả thiết thực 
trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
 1. Thành lập Hội đồng tự quản
Hội đồng tự quản được thành lập ngay từ tuần đầu của năm học. Giáo viên cần nắm 
bắt được những em học tốt và năng động để có hội ý trước khi tổ chức bầu Hội đồng 
tự quản. Định hướng cho các em hiểu ứng cử là gì, để cử là như thế nào. Nói cho các 
em hiểu vai trò của các ban, của Chủ tịch Hội đồng tự quản, phó chủ tịch Hội đồng 
tự quản để tác động sự chủ động ứng cử nếu các em có mong muốn làm một chức 
vụ gì. Cũng có thể cho các em xem một tiết bầu hội đồng tự quản mẫu trên băng 
hình rồi nêu các câu hỏi để các em hiểu được các hoạt động trong tiết bầu HĐTQ. 
Ví dụ như để các em nắm quy trình thì có thể nêu các câu hỏi như: Vào đầu tiết, các 
con thấy các bạn làm gì? ( Văn nghệ). Sau hoạt động đó thì các bạn làm gì nữa? 
Để học sinh hiểu các hoạt động thì giáo viên có thể đặt một số câu hỏi như: Trong 
hoạt động ứng cử: Hoạt động giơ tay xin được vào Hội đồng tự quản gọi là hoạt 
động gì? Hoặc: Muốn Ứng cử vào Hội đồng tự quản thì con cần làm gì? Con thích 
vào Hội đồng tự quản thì con tham gia hoạt động nào trong tiết Bầu hội đồng tự 
quản? Sau khi ứng cử vào hội đồng tự quản thì con cần làm gì để được các bạn tín 
nhiệm mình? .Hoạt động Bầu hội đồng tự quản có thể 2 tháng thì tổ chức một lần. 
Lần đầu có thể giáo viên hướng dẫn kĩ, cho xem băng hình nhưng những lần sau 
giáo viên chỉ cung cấp lại quy trình và nên để các em tự tổ chức để các em cũng 
được một lần rèn kĩ năng diễn đạt.
Ở lớp tôi triển khai mới chỉ hai lần bầu Hội đồng tự quản, nhưng từ lần thứ hai, tôi 
đã nhìn nhận thấy sự trưởng thành nhanh chóng của các em, sự tự tin của các em 
đang càng ngày càng lớn lên sau mỗi tháng tham gia hoạt động giáo dục mới
 1. Phát huy vai trò của các nhóm trưởng và các trưởng ban
Trước khi vào hoạt động, ngay từ đầu năm giáo viên cần có kế hoạch bồi dưỡng kĩ 
năng làm việc cho các nhóm trưởng và các trưởng ban. Đối với mô hình dạy học 
VNEN thì vai trò của nhóm trưởng và các trưởng ban có tính quyết định đến sự thành 
công của quá trình thực hiện các hoạt động học tập. Vì là nhiệm vụ mới mẻ và cũng 
là khó khăn đối với đối tượng học sinh nhỏ, nên giáo viên có thể áp dụng phối hợp 
nhiều hình thức: Đầu tiên giáo viên đánh máy nhiệm vụ của nhóm trưởng và trưởng 
ban, giao cho các em học thuộc. Mẫu nhiệm vụ có thể là như sau: – Yêu cầu các bạn sắp xếp đồ dùng, sách vở cho các tiết học
Trong giờ học
– Sau khi cô giáo giới thiệu bài: Mời các bạn đọc tên bài và ghi vào vở
– Khi các bạn ghi đầu bài xong, mời các bạn đọc mục tiêu bài học
– Khi các bạn đọc mục tiêu xong, hỏi: Theo các bạn mục tiêu của tiết học này là 
gì?
– Thống nhất mục tiêu: Vậy mục tiêu của tiết học này là.., giơ biển báo đã hoàn 
thành hoạt động
– Mời các bạn vào các hoạt động tiếp theo:
Bây giờ chúng ta vào hoạt động.., mời các bạn đọc yêu cầu của bài tập.
Hỏi: Các bạn đã rõ yêu cầu chưa?
Mời các bạn làm bài
Sau khi làm xong, nếu có bạn khác cũng đã xong thì đổi vở kiểm tra kết quả: Mời 
bạn kiểm tra bài mình, mình sẽ kiểm tra bài của bạn. Kiểm tra xong thì nhận xét
Sau khi cả nhóm làm bài xong: Mời bạn A nêu kết quả. 
Sau khi bạn nêu kết quả xong: – Mời các bạn nhận xét
 – Các bạn cho ý kiến về bài làm của bạn
 Hoặc – Các bạn có ý kiến gì không?.
 – Các bạn có đồng ý với bài làm của
 bạn.không?
 – Theo mình, ..
Sau khi thống nhất kết quả thì giơ mặt cười báo cáo.
 NHIỆM VỤ CỦA TRƯỞNG BAN HỌC TẬP – Hướng dẫn cách thức điều hành nhóm cho các em, giúp các em linh động cho 
nhiều dạng bài khác nhau, cách thức điều hành khác nhau, tùy theo lô gô hướng dẫn 
để điều hành. Có một số dạng bài lặp lại nhiều lần nên các em cũng dễ theo một quy 
trình cụ thể
 Giáo viên lưu ý không nên hướng dẫn ôm đồm, có thể một buổi chỉ hướng dẫn hoạt 
động cho một môn nào đó. Kết hợp trong các tiết học, giáo viên thường xuyên hướng 
dẫn cách thức điều hành nhóm cho các nhóm trưởng. Dần dần các em sẽ nắm được 
cách điều hành và ngày càng trưởng thành hơn
Ở khối lớp 2 trường tôi, vào đầu năm các em rất bỡ ngỡ, và rất vụng về trong những 
câu nói điều hành nhóm, nhưng giờ đây, chỉ sau một thời gian không dài, các em đã 
mạnh dạn, khá dõng dạc khi nêu câu lệnh điều hành nhóm, các em đã chủ động thay 
giáo viên trong cách tổ chức hoạt động. Giáo viên cũng đã đỡ vất vả đi phần nào 
trong việc dạy cách học cho học sinh.
 2. Đổi mới phương pháp dạy học
 3. Giáo viên cần thực hiện theo quy trình 5 bước dạy học theo mô hình 
 VNEN 
Bước 1. Tạo hứng thú cho HS: 
 Đây là bước khá quan trọng, vì học sinh có hứng thú thì vào bài học các em 
tìm hiểu và tiếp thu kiến thức sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Vậy để tạo hứng thú cho học 
trò thì điều quan trọng là giáo viên luôn phải tìm ra một cái gì đó mới mẻ, thu hút 
hoặc kích thích vào tính tò mò của học sinh. Có thể dùng các cách sau: Đặt câu hỏi; 
Câu đố vui; Kể chuyện; Đặt một tình huống; Tổ chức trò chơi; Hoặc sử dụng các 
hình thức khác. Ở đối tượng học sinh lớp 2 thì phương pháp sử dụng trò chơi thường 
là một cách mở đầu tiết học cho lại hiệu quả.
Bước 2. Tổ chức cho HS trải nghiệm 
 Tổ chức các hình thức trải nghiệm thú vị, gần gũi với HS. Nếu là tình huống 
diễn tả bằng bài toán có lời văn, thì các giả thiết phải đơn giản, câu văn phải hóm 
hỉnh và gần gũi với HS.
Bước 3. Phân tích – Khám phá – Rút ra kiến thức mới
 Các em lớp 2, khả năng phân tích còn hạn chế, khả năng khám phá để rút ra 
kiến thức mới chưa khả quan, do vậy giáo viên có thể dùng các câu hỏi gợi mở, phân 
tích, đánh giá để giúp các em thực hiện tiến trình phân tích và rút ra bài học. Nên 1. Đổi mới hình thức tổ chức dạy học
 Để đổi mới phương pháp dạy học, người giáo viên phải biết sử dụng linh động 
các hình thức tổ chức dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. Đổi mới 
phương pháp dạy học ở đây chủ yếu là dạy cách học cho học sinh. Cách thức tổ chức 
dạy học là Phương pháp dạy học ngày nay đổi mới tập trung vào vai trò của học sinh, 
từ kiểu học thông báo đồng loạt sang kiểu hoạt động phân hoá. Giáo viên không còn 
là người truyền đạt kiến thức mà là người gợi mở, hướng dẫn, tổ chức, cố vấn, trọng 
tài cho các hoạt động tìm tòi, tranh luận của học sinh. Vậy nên kĩ năng tổ chức các 
hình thức dạy học là một vấn đề quan trọng. Có thể biến nội dung học tập này thành 
một chuyên đề học tập trong kế hoạch bồi dưỡng của cá nhân. Khi trọng tâm là học 
tập về cách thức tổ chức dạy học, chúng ta chỉ nên tập trung xoáy sâu vào chỉ và chỉ 
nội dung này. Khi xem một tiết dạy, hãy quan tâm về nó, tìm hiểu các tài liệu trên 
mạng liên quan về nó. Thậm chí hãy thường trực trong đầu một suy nghĩ học tập ở 
mọi lúc mọi nơi; Ví dụ khi xem một chương trình giải trí của truyền hình, hãy để ý 
cách thức tổ chức các hoạt động của họ. Biết đâu lại có những áp dụng hay trong 
dạy học của chúng ta.
 Cho học sinh thuộc 10 bước học tập ngay từ đầu tuần học đầu tiên. Cùng với sự 
điều hành của nhóm trưởng từng cá nhân sẽ dần quen và thành thạo với các bước 
học tập. Trong mỗi giờ học đầu năm, giáo viên bám từng nhóm chỉ dẫn cho các em 
cách làm việc qua từng bài tập, từng hoạt động ngoài việc bồi dưỡng riêng cho các 
nhóm trưởng. Cùng một nội dung hướng dẫn, giáo viên phải lặp lại với từng nhóm. 
Công việc đó có thể phải lặp lại nhiều trong những tuần đầu, do vậy đây là thời điểm 
giáo viên phải nói rất nhiều, hướng dẫn cách làm việc rất nhiều, làm mẫu cũng rất 
nhiều thì học sinh lớp 2 mới có thể làm quen dần và thực hành độc lập trong những 
tháng học tiếp sau được. Trong phương pháp dạy học mới, phần chốt kiến thức 
thường là một vấn đề được nhiều giáo viên thắc mắc, không biết có cần thiết hay 
không. Thực tế sau mỗi hoạt động, mỗi bài tập mà các em hoàn thành, việc chốt lại 
kiến thức cũng khá cần thiết. Vậy làm thế nào để học sinh thực hiện được mà không 
phải giáo viên là người làm thay? Có thể nói cách thức tổ chức trò chơi là một cách 
làm hiệu quả. Bạn chủ trò sẽ thay mặt giáo viên điều khiển lớp tự chốt kiến thức một 
cách nhẹ nhàng mà còn gây hứng thú hơn cho các em trong học tập. Một số trò chơi 
có thể áp dụng đối với dạng bài trắc nghiệm như: trò Gọi thuyền, Ai nhanh hơn. Trò 
chơi áp dụng đối với dạng bài tìm từ có chứa tiếng có vần gì đó, chúng ta có thể áp 
dụng trò chơi Truyền điện, Ai nhanh hơn. Sau trò chơi nên thưởng cho học sinh bằng 
những lá cờ thi đua để các em phấn khích, và cũng phạt vui những em thực hiện sai 
để các em nhớ hơn kiến thức
 1. Đổi mới cách học cho học sinh