SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến, tạo hứng thú học tập cho học sinh Lớp 2

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BA VÌ 
 TRƯỜNG TIỂU HỌC THÁI HÒA
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực 
 tuyến, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 2
 Tên Tác giả: Chu Thị Phượng
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Thái hòa
 Chức vụ: Giáo viên văn hóa
 NĂM HỌC 2021-2022
 1 - Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trực 
tuyến, tạo hứng thú học tập cho học sinh lớp 2.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Đọc các tài liệu liên quan đến dạy học 
ở lớp 2.
 - Phương pháp quan sát: Dự giờ đồng nghiệp, quan sát việc dạy của giáo viên và 
việc học của học sinh trong các giờ Tiếng Việt lớp 2.
 - Phương pháp thực nghiệm. 
 - Phương pháp phân tích tổng hợp và tổng kết kinh nghiệm.
V. Thời gian và kế hoạch nghiên cứu:
 - Kế hoạch nghiên cứu: Tiến hành thường xuyên và xuyên suốt trong cả một năm 
học. Cụ thể:
 + Tháng 9, tháng 10 năm 2021: Điều tra khảo sát thu thập thông tin. Áp dụng 
các biện pháp nghiên cứu vào bài dạy trên lớp.
 + Tháng 11, tháng 12 năm 2021: Suy nghĩ tìm luận chứng, phương pháp dạy phù 
hợp.
 + Tháng 1 năm 2022: Xây dựng đề cương.
 + Tháng 3 năm 2022: Tổng kết kinh nghiệm, hoàn thiện đề tài. 
 B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI 
 I. Cơ sở lí luận
 Học tập là quá trình nhận thức khách quan lô-gic đi từ tư duy trực quan đến tư 
duy trừu tượng rồi tác động ngược trở lại khách quan tạo ra sự thay đổi trong ý thức và 
hành động của con người. Giáo dục là quy trình được tổ chức để thực hiện mục đích học 
tập, quy trình đó được hiện theo những nguyên lí của nhận thức và các bước của tư duy.
 Công cuộc xây dựng, bảo vệ đất nước trong bối cảnh hiện nay yêu cầu phải đào 
tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, trong đó phẩm chất và năng lực công dân 
là những yếu tố không thế thiếu. Mục tiêu cũng như quan điểm chỉ đạo của Bộ Giáo dục 
và Đào tạo là hướng tới cách dạy theo hướng phát triển năng lực của học sinh. Dạy các 
môn trong trường Tiểu học cần đáp ứng yêu cầu này để giúp học sinh tiếp cận những 
mục tiêu mới, phù hợp với xu thế giáo dục hiện đại trên toàn cầu. Dạy học ở Tiểu học 
có tính chất đặc thù và mang đậm bản chất của quá trình nhận thức. Học sinh nhận thức 
thế giới khách
quan thông qua các hoạt động học tập kết hợp sự định hướng của người dạy nhằm chiếm 
lĩnh kiến thức cho bản thân.
 Việc tiếp nhận kiến thức được thực hiện qua nhiều kênh, trải nghiệm thực tế, học 
trực tiếp trên lớp, học qua truyền hình, học qua các phần mềm... Tuy nhiên không một 
phương pháp hay hình thức dạy học nào là không có ưu điểm và hạn chế. Vì vậy việc 
kết hợp các phương pháp và hình thức dạy học là vô cùng quan trọng.
 Dạy học online qua mạng Internet là một hình thức nhằm thực hiện mục đích của 
giáo dục. Việc học online qua mạng Internet đảm bảo nguyên tắc cơ bản của quá trình 
nhận thức trong giáo dục. Bên cạnh đó việc học online còn có nhiều ưu điểm phù hợp 
 3 Việc dạy học online vẫn còn nhiều hạn chế, nhất là ở những vùng nông thôn, điều kiện 
sinh hoạt, phương tiện hỗ trợ cho việc học tập của học sinh còn khó khăn.
3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế
 Qua khảo sát cho thấy nguyên nhân của các tồn tại, hạn chế kể trên là do:
 - Một số ít giáo viên còn lúng túng trong việc lựa chọn phương pháp, hình thức 
dạy học cho phù hợp với đối tượng học sinh. Hơn nữa, năm học này, do ảnh hưởng của 
dịch bệnh Covid-19 nên công việc giảng dạy và chủ nhiệm lớp chủ yếu thực hiện bằng 
hình thức trực tuyến.
 - Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc giáo dục con cái, có phụ huynh còn 
khoán trắng cho nhà trường.
 Sau 1 tuần dạy học trực tuyến, tôi đã xây dựng phiếu thăm dò hứng thú học tập 
của học sinh lớp tôi qua google form. Tôi thu được kết quả như sau:
 Bảng 1: Bảng tổng hợp kết quả thăm dò mức độ hứng thú học trực tuyến:
 Lớp Sĩ số Rất thích Thích Bình thường Không thích
 SL % SL % SL % SL %
 2D 42 9 21,4 11 26,2 12 28,6 10 23,8
 Dựa vào kết quả thăm dò hứng thú học trực tuyến của học sinh, tôi thấy: chỉ có 
47,6 % học sinh hứng thú với việc học trực tuyến, trong khi số học sinh không hứng thú, 
thậm chí là cảm thấy sợ học lên tới 23,8% (chiếm gần ¼ số học sinh của lớp). 
IV. Các biện pháp thực hiện:
* Biện pháp 1: Điều tra, nắm bắt tình hình học sinh tham gia lớp học trực tuyến.
a. Điều tra cơ bản
 Năm học 2021 - 2022 tôi được Ban Giám hiệu nhà trường phân công giảng dạy 
và chủ nhiệm lớp 2D. Ngay sau khi nhận lớp, tôi đã cố gắng làm quen với 42 học sinh. 
Tổ chức cho các học sinh giới thiệu tên của mình, giới thiệu về bản thân và kể về gia 
đình của mình trong những buổi học đầu tiên. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi 
thực hiện ngay công tác điều tra thông qua phiếu điều tra. Tôi gửi cho mỗi em một phiếu 
điều tra sau đây và yêu cầu các em điền đầy đủ 10 thông tin trong phiếu:
 5 đầu năm học. Tôi hướng dẫn phụ huynh trang bị phương tiện cho con em tham gia học 
trực tuyến: máy tính, cam, mic hoặc điên thoại thông minh. Để tham gia học trực truyến 
không cần phương tiện quá hiện đại, chi phí đắt tiền mà vẫn có thể tham gia học tập. Tôi 
động viên riêng những gia đình có hoàn cảnh kinh tế hạn hẹp hơn cố gắng trang bị 
phương tiện cho con em học tập vì hình thức học tập này sẽ diễn ra trong khoảng thời 
gian khá dài nếu như tình hình dịch bệnh vẫn còn diễn biến phức tạp. Trường hợp gia 
đình chưa kịp trang bị phương tiện học tập thì con có thể sang học cùng nhà bạn gần 
nhất. 
 Để nắm bắt cụ thể, chính xác tình hình chuẩn bị phương tiện học tập cho các con 
tham gia học tập trực tuyến, tôi tạo cuộc khảo sát trên Zalo nhóm lớp.
 Ví dụ: Học sinh có những thiết bị nào khi tham gia học tập trực tuyến?
 Phương án 1: Máy tính có đủ cam, mic để tương tác trong lúc học.
 Phương án 2: Điện thoại thông minh
 Phương án 3: Máy tính không có đủ cam, mic để tương tác trong lúc học.
 Phương án 4: Không có thiết bị tham gia học tập trực tuyến.
 * Kết quả: Ban đầu phương án 3 và 4 chiếm một số lượng nhất định trên tổng sĩ 
số học sinh trong lớp. Xong chỉ một khoảng thời gian ngắn các phương án 1, 2 tăng dần 
và phương án 3, 4 không còn nữa. Nguyên nhân là phụ huynh ý thức được việc trang bị 
thiết bị học tập cho con là một yếu tố nâng cao hiệu quả học tập. Mặt khác phần đông 
trong lớp các bậc phụ huynh lựa chọn phương án 1, 2 nên các bậc phụ huynh khác cũng 
vì thế mà cố gắng tạo điều kiện tốt nhất cho các con học tập.
 Cụ thể: Sĩ số lớp 42 học sinh
 Số lượng
 STT Loại thiết bị sử dụng
 học sinh
 Học sinh sử dụng máy tính có đủ cam, mic để tương tác 
 1 17
 trong lúc học.
 2 Học sinh sử dụng điện thoại thông minh. 21
 Học sinh máy tính không có đủ cam, mic để tương tác 
 3 4
 trong lúc học.
 4 Học sinh không có thiết bị tham gia học tập trực tuyến. 0
 Như vậy là 100% học sinh trong lớp có đủ phương tiện tham gia học tập trực 
tuyến.
 Qua nhóm Zalo, tôi hướng dẫn phụ huynh cách chuẩn bị cho con học trực tuyến. 
Cụ thể, trước khi dạy trực tuyến, tôi trao đổi để phụ huynh biết sử dụng ứng dụng nào. 
Trong thực tế có nhiều ứng dụng dạy học trực tuyến nhưng để tiện cho phụ huynh và 
học sinh, tôi thống nhất chọn dạy học trên Zoom. Tôi đã quay video hướng dẫn phụ 
 7 Buổi học trực tuyến của các em học sinh.
 Phần mềm Zoom có ưu thế là dễ cài đặt và sử dụng nên việc học sinh làm quen 
và sử dụng thành thạo khá nhanh chóng. Thời gian đầu, có học sinh còn lúng túng nhưng 
được sự hỗ trợ từ phụ huynh nên việc tham gia học tập không còn là vấn đề phức tạp. 
Chỉ trong một thời gian ngắn, các em đã biết cách đăng nhập vào phòng học trực tuyến, 
tham gia các chức năng trên Zoom một cách thành thạo...
* Biện pháp 2: Thiết kế bài giảng phù hợp với mục đích, nội dung học tập. 
 Việc thiết kế kế hoạch bài dạy là rất quan trọng, đòi hỏi một cách tiếp cận mới để 
đạt hiệu quả cao nhất. Vì thế, tôi tích cực đổi mới về phương pháp dạy học, thiết kế kế 
hoạch dạy học phù hợp. Tùy theo từng bài học mà thiết kế khác nhau, làm sao để bài 
dạy hay nhất, có chiều sâu nhất, học sinh vừa dễ tiếp nhận kiến thức lại hào hứng học 
tập phát huy năng lực phẩm chất của bản thân.
 Một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực 
là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử dụng giáo án điện tử. Ngày 
nay, giáo án điện tử được đón nhận một cách tích cực bởi hình ảnh trực quan sinh động, 
cụ thể giúp học sinh nhớ lâu hơn, giờ dạy của giáo viên nhẹ nhàng mà hiệu quả, không 
khí học tập sôi nổi, thu hút sự chú ý của học sinh. Đặc biệt, trong dạy học trực tuyến thì 
việc sử dụng giáo án điện tử có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả giờ học.
 Tôi dành thời gian nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa, sách giáo viên để 
chọn lọc những kiến thức trọng tâm cần dạy trong buổi học trực tuyến. Những phần nào 
có thể tích hợp thì tích hợp. Vì thời lượng buổi học trực tuyến không dài nên việc xây 
dựng bài giảng Powerpoint theo hướng tinh gọn, tập trung kiến thức chính sẽ giúp chúng 
ta bớt lan man. Tôi chuyển một số kiến thức cốt lõi của bài học thành PowerPoint; ghi 
chú lại những chỉ dẫn, kết luận cần thiết cho học sinh. Giúp các em dễ hiểu bài hơn, ghi 
 9 
 Trong xây dựng bài giảng dạy học trực tuyến, tôi đưa ra những giải pháp khác nhau 
để ghi nhận, đánh giá được kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của từng học sinh, như: 
Các bài kiểm tra trên hệ thống Internet hoặc ghi nhận trong quá trình dạy học, trao đổi, 
đặt câu hỏi cho học sinh trả lời. Tôi đã rút ra kinh nghiệm khi thiết kế bài dạy trực tuyến 
như sau:
 11 
 Để tránh các con chỉ nhìn, buồn ngủ, khi thiết kế slide, tôi cố gắng mỗi slide tạo 
một số âm thanh đi kèm cho các đối tượng của slide. Thiết kế các hoạt động học tập với 
nhiều nội dung hấp dẫn học sinh trước và trong tiết học để các em có động lực học tập. 
Tạo ra các thử thách để thu hút sự chú ý của học sinh ngay khi bắt đầu lớp học bằng 
cách đặt các câu hỏi thú vị, đưa ra một vấn đề cần giải quyết gần gũi với cuộc sống.
 Tôi chú trọng tổ chức cho học sinh vận dụng kiến thức vào các tình huống và 
thực tế cuộc sống. Tăng cường tính tương tác, cho học sinh được hoạt động nhiều. Tôi 
cố gắng để cho các em được thao tác, vận động tay chân. Tôi tăng cường trò chơi trực 
tuyến tương tác. Phần này tôi thấy rất hữu hiệu. Không chỉ giúp các con hào hứng hơn 
hẳn mà còn học kiến thức thông qua trò chơi. Các con được thao tác, kéo thả, ấn chọn 
ngay trên màn hình nên rất thích. 
 - Có chế độ thi đua khen thưởng: Tôi thường tặng sao cho các con ngay khi trả 
lời đúng, có cố gắng, có tiến bộ. Quy định đủ 10 sao thì đổi quà. 
 - Có chế độ lớp trưởng. Bạn được nhiều sao nhất, tích cực nhất của buổi học 
trước sẽ được làm lớp trưởng của buổi học hôm sau. Lớp trưởng được những quyền gì. 
Lớp trưởng được điều hành các bạn luyện đọc ở 1 phần nào đó trong buổi học. Các con 
hoàn toàn làm được dù là lớp 2. Làm đơn giản thôi. Lớp trưởng được tặng sao cho 1 
bạn bất kì trong buổi học. Các con rất thích.
* Vận dụng phù hợp các trò chơi học tập 
 Trò chơi học tập là trò chơi gắn liền với các hoạt động học tập và nội dung bài 
học giúp học sinh khai thác kinh nghiệm vốn có của bản thân để chơi và để học. Trong 
quá trình chơi trò chơi các em sẽ bộc lộ nhiều cảm xúc rất rõ ràng như: niềm vui khi 
thắng và buồn bã khi thua; vui mừng khi đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân cảm 
thấy có lỗi khi không làm tốt nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà cố gắng hết khả năng 
để mang lại chiến thắng cho tổ, nhóm của mình. Đây cũng chính là đặc tính thi đua rất 
cao của trò chơi học tập. Đặc biệt, đối với giờ học trực tuyến thì trò chơi học tập càng 
có ý nghĩa quan trọng hơn trong việc tạo hứng thú học toán cho học sinh.
 Trong thực tế dạy học, giáo viên thường tổ chức trò chơi học tập trong các giờ 
học trực tiếp. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến 
 13