Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm Lớp 2 trường TH Quang Trung

 ĐỀ TÀI: MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP.
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vai trò vô cùng quan trọng 
trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu, nền móng đầu tiên cho 
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ 
năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh, giáo viên 
chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, 
trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể và cả hoạt động học tập ở nhà của 
học sinh. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm lớp không chỉ là người dạy chữ mà còn 
dạy các em cách sống, cách cư xử với mọi người xung quanh. Đồng thời cũng là 
người hiểu được tâm tư tình cảm của trẻ nhiều nhất, làm tốt công tác chủ nhiệm, 
giáo viên ngăn chặn được trẻ bỏ học, trẻ trầm uất vì gia đình, trẻ bỏ nhà đi lang 
thang, trẻ giải quyết bất đồng trong bạo lựcđồng thời phát huy được những 
năng khiếu tiềm ẩn ở các em, từ đó các em cũng thích đi học và phát triển năng 
khiếu của mình. Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm 
với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học 
sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm 
thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.
 Là một giáo viên chủ nhiệm để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người 
giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao 
nhiêu vất vả. Phải là người có trình độ, năng lực phẩm chất đạo đức tốt, tâm 
huyết với nghề, yêu thương tận tụy với học sinh. Ngoài việc cung cấp kiến thức 
cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn dạy về nề nếp lớp học, hướng dẫn học 
sinh cách biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, cách trình bày trong vở, cách làm vệ sinh 
lớp, đề ra các nội qui của lớp,và phải thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn những 
sai sót của học sinh nên có lúc rất căng thẳng, mệt mỏi. Vì vậy, tôi khẳng định 
rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là nhân tố số một quyết 
định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 
 - 1 - - Phát huy vai trò phối hợp với lãnh đạo của nhà trường, với liên đội và giáo 
viên bộ môn, phụ huynh học sinh nhằm thực hiện tốt công tác giáo dục giúp học 
sinh phát triển toàn diện mọi mặt.
 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
 Sáng kiến kinh nghiệm của tôi được áp dụng vào lớp 2A7 nói riêng và học 
sinh tiểu học nói chung.
 4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI: 
 Đề tài tập trung vào: “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp” 
cho học sinh lớp 2A7, trường TH Quang Trung Thị Xã Buôn Hồ, Tỉnh Đăk Lăk 
năm học 2018 - 2019
 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
 Về việc nghiên cứu thực hiện đề tài, tôi đã sử dụng một số phương pháp sau:
 - Phương pháp quan sát
 - Phương pháp điều tra
 - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
 - Phương pháp thống kê, phân loại, so sánh – đối chứng
 - Phương pháp phân tích, tổng hợp
 - Phương pháp giáo dục cá nhân
 - Phương pháp thực nghiệm
 II- PHẦN NỘI DUNG
 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
 - Giáo dục tiểu học đặt nền móng cho hệ thống giáo dục phổ thông, tạo tiền 
đề để thực hiện chiến lược “nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân 
tài”. Chính ở bậc học này những đặc điểm tâm lí, đặc điểm sinh lý của trẻ em 
phát triển mạnh mẽ, việc hình thành nề nếp, thói quen học tập, tác dụng và ảnh 
hưởng của giáo viên đối với học sinh là rất lớn.
 - Mác đã từng nói: “Để cho tác động mang lại một kết quả nào đó thì cần 
phải biết thứ vật liệu mà ta sẽ tác động vào đó”. Vì vậy, muốn giáo dục được 
học sinh thì phải hiểu được học sinh. Thời đại ngày nay, giáo viên không chỉ có 
 - 3 - - Được sự giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, Ban giám Hiệu nhà trường, tổ công 
đoàn, tổ chuyên môn nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên 
an tâm công tác.
 - Được sự quan tâm của Hội cha mẹ học sinh lớp, trường rất nhiệt tình gắn 
bó với các hoạt động của nhà trường về mọi mặt, góp phần động viên , cán bộ, 
giáo viên, nhân viên nhà trường hoàn thành nhiệm vụ được giao.
 - Mối quan hệ giữa nhà trường, giáo viên và gia đình học sinh rất chặt chẽ.
 * Khó khăn:
 - Trường thuộc địa bàn của phường An Bình chủ yếu gia đình các em sống 
bằng nghề buôn bán nhỏ lẻ, lao động chân tay, điều kiện kinh tế khó khăn. Một 
số em thiếu sự quan tâm, nhắc nhở và sát sao của cha mẹ.
 - Học sinh lớp 2 còn nhỏ, các em vừa chuyển từ lớp 1 lên nên ý thức tự giác 
và ý thức kỉ luật của các em chưa cao.
 3. Nội dung và hình thức giải pháp:
 a. Mục tiêu của giải pháp:
 Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp vô vàn khó khăn, không thể thống 
kê hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào 5 nội dung 
chính sau đây:
 1. Nắm thông tin học sinh, xây dựng ban cán sự lớp giỏi quản lí, tổ chức, 
 kiểm tra.
 2. Xây dựng nội quy lớp học.
 3. Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
 4. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
 5. Kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội để giáo dục học sinh.
 b. Nội dung và hình thức giải pháp:
 Biện pháp 1: Nắm thông tin học sinh, xây dựng ban cán sự lớp giỏi 
quản lí, tổ chức, kiểm tra.
 - Nắm thông tin về học sinh:
 - 5 - * Nhiệm vụ của lớp trưởng:
 - Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
 - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi 
xếp hàng vào lớp.
 - Hướng dẫn các bạn truy bài.
 - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp 
hàng tập thể dục.
 - Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi 
lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
 - Nhắc nhở các bạn tổ trưởng kiểm tra bài tập về nhà, đồ dùng học tập, kiểm 
tra vệ sinh cá nhân của các bạn thành viên trong tổ hàng ngày.
 * Nhiệm vụ của lớp phó học tập, lớp phó lao động:
 - Cùng lớp trưởng tổ chức lớp truy bài 10 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học 
yếu học bài, làm bài.
 - Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
 - Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt 
đèn, quạt khi ra về.
 - Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp. 
 Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng và 2 lớp 
phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung. 
 Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo 
cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được 
khả năng quản lí lớp của từng em. 
 * Nhiệm vụ của tổ trưởng, tổ phó:
 Tổ trưởng, tổ phó kiểm tra những việc sau: Đầu giờ kiểm tra các tổ viên 
soạn sách vở đúng thời khóa biểu chưa, mang đầy đủ đồ dùng học tập chưa, thái 
độ học tập, phát biểu xây dựng bài, phân công tổ viên trực nhật hàng ngày.Tổ 
trưởng chấm điểm thi đua của các tổ viên mình theo quy định của giáo viên để 
báo cáo lại với lớp trưởng sau mỗi buổi học.
 - 7 - 2. Thường xuyên cắt móng tay, rửa tay sau khi đi vệ sinh.
 3. Đi vệ sinh nhớ xả nước sạch sẽ.
 4. Xếp gọn bàn ghế, nhặt rác trước khi ra về.
 *Nề nếp giữ gìn lớp học sạch- đẹp:
 Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm 
bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học 
sinh thực hiện các công việc sau đây: 
 Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần 
trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho học sinh, mỗi bạn sẽ vẽ bức tranh theo chủ đề 
tự chọn. Bức tranh nào đẹp sẽ được tuyên dương và dán vào góc học tập cuối 
bảng lớp. Ngoài ra tôi kết hợp với cô giáo dạy mĩ thuật và các em học sinh trang 
trí lớp vào các ngày lễ như: 20-10, Tết Nguyên Đán, 8-3...Tất cả các em đều hào 
hứng tham gia và có tinh thần làm việc rất tốt. Luôn nhắc nhở học sinh bỏ rác 
đúng nơi quy định, sắp xếp bàn ghế gọn gàng, ngăn nắp. Nhắc nhở các em việc 
bảo vệ của công. 
 * Nề nếp xếp hàng ra vào lớp:
 Được tiến hành thường xuyên đầu buổi học và cuối buổi học hay các tiết 
học Thể dục, học Âm nhạc ....Điều này mang tính trật tự, kỉ luật cần được duy 
trì thường xuyên và liên tục trong suốt năm học. Để làm tốt công tác này tôi đã 
tiến hành từng bước như sau:
 Lúc đầu cho 3 tổ xếp thành 3 hàng thẳng sau đó cho các em đi theo một 
hàng, bạn lớp trưởng đi đầu, lớp phó đi giữa hàng và cuối hàng theo dõi thành 
viên trong lớp các tổ trưởng đi cuối hàng của tổ mình. Các em được xếp từ thấp 
đến cao, thời gian đầu giáo viên chủ nhiệm và cán bộ lớp sắp xếp các em đứng 
đúng vị trí. Sau một vài lần xếp chỗ các em nhớ vị trí của mình và sắp xếp theo 
hàng. Mỗi khi xếp hàng và đi theo hàng các bạn cán bộ lớp theo dõi và nhắc nhở 
các bạn đi trật tự, không chen lấn, xô đẩy, đùa giỡn gây ảnh hưởng thi đua của 
lớp.
 - 9 - dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập 
thể còn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau.
 Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi có 
thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngoài 
giờ lên lớp.
 * Tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động 
ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt sao:
 Cuối tuần các em được tham gia sinh hoạt Sao do các anh chị Đội viên phụ 
trách. Các em được trả lời câu đố vui, được chơi các trò chơi dân gian. 
 Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi 
cho cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan 
trọng là tôi đã thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học 
sinh tích cực. Sĩ số của lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh 
ngày càng nâng cao.
 * Đầu tư các phong trào mũi nhọn nhà trường tổ chức:
 Từ đầu năm học, tôi dựa vào kế hoạch của nhà trường và các đoàn thể trong 
trường phải đề ra chỉ tiêu cụ thể cho lớp cùng phấn đấu trong các phong trào 
chung của nhà trường như: Vở sạch chữ đẹp, Vẽ tranh, Kể chuyện, đánh cờ vua, 
văn nghệ....
 Điều quan trọng là giáo viên chủ nhiệm phải phát hiện những năng lực đặc 
biệt ở học sinh về văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, hội họa.
 Phối hợp với phụ huynh lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các học 
sinh có năng khiếu nói trên cho các em tham gia hoạt động nhà trường.
 Khuyến khích, khen thưởng những học sinh nào có tinh thần hăng hái tham 
gia hoặc đạt những thành tích tốt vào thi đua của lớp.
 * Nêu gương và khen thưởng:
 - Nắm được tâm lý của học sinh tiểu học rất thích được khen,thích được 
động viên nên tôi hướng dẫn Ban cán sự gồm có bạn lớp trưởng, 2 bạn lớp phó 
và 3 bạn tổ trưởng lớp lập bảng chấm điểm thi đua trong tuần.
 - 11 - - Học sinh phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ năng 
sống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông.
 - Học sinh học đủ các môn học theo qui định, chất lượng học tập ngày càng 
được nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
 - Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện nhân đạo: thăm hỏi bạn 
khi đau ốm, động viên chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn, giao lưu 
tặng quà cho các người nghèo ăn tết, mua tăm ủng hộ người mù, mua lịch tết ...
 - Lớp học là môi trường bình đẳng, không phân biệt giàu nghèo, nam nữ, 
không có hiện tượng học sinh bị phạt, bị kiểm điểm phê bình trước toàn trường.
 - Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện theo 5 nhiệm vụ của người học 
sinh và 10 yêu cầu của “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Khi có học sinh 
chưa hoàn thành nhiệm vụ, tôi yêu cầu em đó đọc lại 5 nhiệm vụ của người học 
sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ 
vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm nội qui của 
trường, của lớp ngày được giảm dần đi một cách rõ rệt.
 - Số học sinh của lớp, tôi chia thành 3 tổ ứng với 3 dãy bàn học trong lớp 
(Tổ 1 và 2 mỗi tổ có 11 em tổ ba có 10 em.), mỗi tổ có một tổ trưởng, một tổ 
phó. Tổ trưởng chịu trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực 
nhật. Tổ phó kiểm tra sách vở đầu mỗi buổi học. Đầu tiên tôi hướng dẫn cụ thể 
các công việc mà tổ trực nhật phải làm, tôi cũng phải làm mẫu: cách trải khăn 
bàn, cách lau bảng, cách sắp xếp bàn ghế... vì hầu hết học sinh lớp 2 tất cả mọi 
việc ở nhà đều do ba mẹ làm nên khi được giao việc các em rất lúng túng. 
 - Sang tuần thứ hai, tôi mới giao cho lớp phó lao động kiểm tra công việc 
trực nhật hàng ngày. Tổ nào không làm tốt, lớp phó lao động có quyền giao tổ 
đó làm trực nhật thêm một ngày. Và trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện 
tinh thần “tự quản” tự theo dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt 
buổi học. 
 - Tôi luôn khuyến khích các em mang nước đã đun sôi từ nhà để uống, ăn 
sáng ở nhà vừa đảm bảo vệ sinh, vừa không làm bẩn lớp, và còn hạn chế lượng 
rác thải gây ô nhiễm môi trường. 
 - 13 -