Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm nâng cao chỉ số EQ cho học sinh Lớp 2
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm nâng cao chỉ số EQ cho học sinh Lớp 2", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức dạy học nhằm nâng cao chỉ số EQ cho học sinh Lớp 2
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH LIỆT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC DẠY HỌC NHẰM NÂNG CAO CHỈ SỐ EQ CHO HỌC SINH LỚP 2 Lĩnh vực: Chủ nhiệm Cấp học: Tiểu học Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hương Đơn vị công tác: Trường TH Thanh Liệt Chức vụ: Giáo viên Năm học: 2021 - 2022 A.MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Cơ sở lí luận Giáo dục và đào tạo là nhân tố quyết định để phát huy tiềm năng trí tuệ và năng lực sáng tạo của con người, là động lực quan trọng để đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đưa nước ta tiến lên nhanh và vững vàng, hội nhập quốc tế thắng lợi, sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế giới. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030: "Tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thu hút và trọng dụng nhân tài". Mục tiêu giáo dục của chúng ta hiện nay là đào tạo những con người phát triển toàn diện về đạo đức, trí thức, sức khỏe, thẩm mỹ, nghề nghiệp, cảm xúc và hình thành nhân cách, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để thực hiện việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học. Giáo dục phổ thông đã và đang từng bước đổi mới theo hướng từ chủ yếu là trang bị kiến thức sang trang bị những, cảm xúc năng lực cần thiết cho các em học sinh, phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của người học, phù hợp với từng lớp học, tăng cường khả năng làm việc theo nhóm, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. Vậy cần phải nhận thức rõ tầm quan trọng, cần thiết của việc giáo dục nâng cao chỉ số EQ ( chỉ số cảm xúc) cho trẻ em.. * Các khái niệm cơ bản của vấn đề nghiên cứu - EQ là viết tắt của từ Emotional Quotient có nghĩa là chỉ số thông minh cảm xúc của mỗi người. Một chỉ số dùng để đo lường trí tưởng tượng, sáng tạo của một người. - Chỉ số EQ chỉ rõ khả năng một người hiểu rõ bản thân mình cũng như thấu hiểu người khác. - Có 6 tiêu chí của trí tuệ cảm xúc + Tự nhận thức về bản thân + Sự đồng cảm + Sự tự điều chỉnh lượng giáo dục trong nhà trường đáp ứng yêu cầu về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam của Nghị quyết 29/ NQ - TW. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu - Khách thể: Tổ chức dạy học nâng cao chỉ số EQ - Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp tổ chức dạy học nâng cao chỉ số EQ cho học sinh thông hoạt động lồng ghép trong các môn học. 4. Phạm vi và thời gian nghiên cứu - Nghiên cứu thực trạng tổ chức dạy học nhằm phát triển chỉ số EQ cho học sinh lớp 2. - Đề xuất một số biện pháp để nâng cao tổ chức dạy học nhằm phát triển chỉ số EQ cho học sinh lớp 2. - Đối tượng khảo sátn thực nghiệm: Học sinh lớp 2A2 và giáo viên trường Tiểu học Thanh Liệt - Địa bàn nghiên cứu: Trường Tiểu học Thanh Liệt - Thời gian nghiên cứu: Tháng 9/2019 - 4/2022 5. Phương pháp nghiên cứu - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: nghiên cứu các tạp chí chuyên ngành, các tài liệu tham khảo về dạy học phát triển cảm xúc. - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. + Phương pháp quan sát sư phạm, phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi + Tổng kết kinh nghiệm thực tiễn của giáo viên chủ nhiệm. + Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý các số liệu và so sánh, phân tích các kết quả nghiên cứu,... - Nhóm phương pháp thực nghiệm sư phạm: Qua nghiên cứu lí luận, thực trạng và đề ra một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu tổ chức dạy học nhằm phát triển chỉ số EQ cho học sinh lớp 2. Đề tài tiến hành thử nghiệm và đưa ra kết luận về hiệu quả của các giải pháp qua quá trình dạy học và giáo dục ở trường Tiểu học Thanh Liệt. gắn liền với các rung động tình cảm của các em. Chú ý có chủ định của trẻ còn yếu, khả năng kiểm soát, điều khiển chú ý còn hạn chế. Ở giai đoạn này chú ý không chủ định chiếm ưu thế hơn chú ý có chủ định. Sự tập trung chú ý của trẻ còn yếu và thiếu tính bền vững, chưa thể tập trung lâu dài và dễ bị phân tán trong quá trình học tập. Trí nhớ trực quan hình tượng chiếm ưu thế hơn trí nhớ từ ngữ - lôgic. Giai đoạn lớp 2; 3 ghi nhớ có ý nghĩa và ghi nhớ từ ngữ được tăng cường, ghi nhớ có chủ định đã phát triển. Năng lực ý chí còn thiếu bền vững. Tình cảm của học sinh Tiểu học rất hồn nhiên vô tư, chưa bền vững, dễ thay đổi. Nhân cách của các em lúc này mang tính chỉnh thể và hồn nhiên 1.4. Vai trò của giáo viên trong đổi mới giáo dục Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4-11-2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” nhấn mạnh: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân”. Để đạt được những mục tiêu mà Nghị quyết đề ra, cần phải có sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, trong đó người thầy đóng một vai trò quan trọng, quyết định sự phát triển của nền giáo dục nước nhà. Kết luận chương 1: Với những đặc điểm về mặt tâm lý của trẻ Tiểu học thì việc được nâng cao chỉ số EQ phải phụ thuộc rất nhiều vào môi trường giáo dục, cách thức những người tổ chức hoạt động giáo dục cho các con, các em sẽ dễ dàng phát triển được chỉ số EQ của mình do đây là thời điểm vàng để các em tiếp nhận được với những cách thức giáo dục khác nhau. Vì vậy việc cần có những biện pháp, cách thức tổ cháy dạy học phát triển chỉ số EQ cho học sinh là vô cùng cần thiết cho sự phát triển của học sinh. Chương II THỰC TRẠNG VIỆC TỔ CHỨC DẠY HỌC NHẰM PHÁT TRIỂN CHỈ SỐ EQ CHO HỌC SINH LỚP 2 1. Thực trạng chung của việc tổ chức dạy học theo hướng hình thành sự phát triển nhiều về cảm xúc mà không quá tạo áp lực về điểm số cho các con. 2. Vài nét khái quát về nhà trường 2.1. Khái quát chung Trường tiểu học Thanh Liệt được trang bị cơ sở vật chất và các thiết bị dạy học khá đầy đủ và hiện đại. Nhiều năm liền trường đạt danh hiệu: Tập thể lao động Tiên tiến, Tập thể lao động Xuất sắc. Phong trào thi giáo viên giỏi của nhà trường có nhiều khởi sắc, giáo viên của trường đạt giải Nhất, Nhì cấp huyện, cấp thành phố. Chất lượng văn hoá ngày càng đạt kết quả cao. Các phong trào của nhà trường đã diễn ra sôi nổi và đạt hiệu quả. Liên Đội của trường nhiều năm liền đạt Liên Đội xuất sắc cấp thành phố. Năm 2021 - 2022, trường có 32 lớp với tổng số 1568 học sinh và 56 cán bộ, giáo viên, nhân viên. 2.2. Thực trạng về việc tổ chức dạy học nhằm nâng cao chỉ số EQ ở trường Trường tôi đang công tác những năm gần đây ban giám hiệu luôn đặt mục tiêu dạy học phát triển toàn diện cho trẻ. Bên cạnh những hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thì những kĩ năng, cảm xúc của học sinh được hình thành và phát triển như thế nào luôn được ban giám hiệu chú trọng. Trường tôi đã tổ chức được rất nhiều những hoạt động nâng cao được chỉ số EQ cho trẻ như: - Xây dựng nôi dung giáo án các tiết dạy học ngoài giờ lên lớp dạy vào các buổi chiều giúp học sinh được hình thành và phát triển những kĩ năng cần thiết. - Tổ chức đi tham quan du lịch có tác động tích cực đến cả tinh thần và thể xác mỗi học sinh, gợi hứng thú khám phá, gắn kết các em với thiên nhiên thực tế cuộc sống. - Tổ chức những hội thi giúp các em có cơ hội được khám phá, thể hiện những năng khiếu của bản thân của cả các bạn xung quanh... 3. Thuận lợi và khó khăn 3.1: Thuận lợi Giáo viên trong nhà trường tích cực đổi mới phương pháp, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, tổ chức hiệu quả các hoạt động trải nghiệm, tích cực đưa bài học vào cuộc sống của học sinh. Đa số học sinh đều ngoan, mạnh dạn, tự tin, tích cực học tập. cho các em. Đầu năm tôi đã cho các em làm 1 bài khảo sát để đánh giá về chỉ số EQ của các em và có kết quả như sau: Năm 2019 - 2020: Sĩ số HS 54 em. Điểm Số lượng học sinh (Tỉ lệ %) <= 25 2HS KT (4 %) 25 - 70 29 HS (54 %) 70 - 100 13 (24 %) 100 - 120 10 HS (18,5 %) >120 0 HS (0%) Bảng tổng hợp khảo sát đánh giá chỉ số EQ lớp 2C tháng 9/2020 Năm 2020 -2021: Sĩ số HS 56 em. Điểm Số lượng học sinh (Tỉ lệ %) <= 25 3HS KT (5,35 %) 25 - 70 30 HS (56 %) 70 - 100 14 (22 %) 100 - 120 9 HS (17 %) >120 0 HS (0%) Bảng tổng hợp khảo sát đánh giá chỉ số EQ lớp 2D tháng 9/2021 Năm 2021-2022: Sĩ số HS 46 em. Điểm Số lượng học sinh (Tỉ lệ %) <= 25 1HS KT (2,18 %) 25 - 70 24 HS (52,18 %) 70 - 100 10 (21,7 %) 100 - 120 11 HS (23,9 %) >120 0 HS (0%) Bảng tổng hợp khảo sát đánh giá chỉ số EQ lớp 2A2 tháng 9/2022 Kết luận chương 2: Tổ chức dạy học phát triển chỉ số EQ cho trẻ ở các nhà trường đã được lưu tâm thông qua một số hoạt động ngoại khoá, dạy học lồng ghép tuy nhiên chưa có những tiết học riêng biệt, vai trò của giáo viên đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm trong việc dạy học nhằm phát triển chỉ số EQ cho trẻ là vô cùng quan trọng. Ngay chính lớp học của tôi số lượng học sinh có chỉ số EQ cao là còn của mình. VD1: Trong những giờ ra chơi thỉnh thoảng tôi thường hỏi học sinh của mình là các em thích xem những chương trình gì. Các em rất vui vẻ, hứng thú trả lời. Đầu năm thì đa số các em thích xem hoạt hình, gần đây các em bắt đầu thích xem review phim (tóm tắt phim). Vậy là mỗi khi có thời gian tôi cho các em được xem đúng theo ý thích của mình đương nhiên những bộ phim tôi lựa chọn sẽ phải phụ hợp với lứa tuổi các em. Các em đều cảm thấy rất vui thích. Dần dần có những em đã chủ động chia sẻ về sở thích của mình và còn hỏi ngược lại cô là cô thích xem những chương trình gì. Tức là về mặt cảm xúc các em biết để ý đến cảm xúc của cô giáo, cảm nhận được sự gần gũi, yêu thương khi đến trường. (Tiêu chí; Sự đồng cảm được nâng cao). VD2: Khi có một học sinh 3 hôm liền vào lớp muộn dù những buổi trước đã có sự nhắc nhở của tôi và các bạn thế là cuối buổi học tôi đã nói chuyện riêng với em thì tôi đã phát hiện ra do mấy hôm em ở nhà một mình, bố mẹ phải đi làm từ sớm em thường bị ngủ quên mặc dù đã có bật chuông đồng hồ.. Vậy là hôm đó tôi đã nhờ chồng tôi đến nhà gõ cửa to và gọi em dậy. Sau này vào ngày 20/11 tôi nhận được một bức thiệp tự làm và bên trong có dòng chữ:: “Con yêu cô rất nhiều, con cảm ơn cô đã lắng nghe con giải thích, con sẽ cố gắng nhiều hơn nữa.” của học sinh đó. Tôi vui mừng biết rằng học sinh của mình đã có sự phát triển cảm xúc nhất định, em tìm ra được động lực cố gắng xuất phát từ tình yêu với cô giáo mình. (Tiêu chí tìm động lực cố gắng trong học tập được hình thành với niềm tin cao) 1.1.3 Kết quả 100% học sinh lớp tôi tin tưởng vào giáo viên chủ nhiệm của mình. Các em mạnh dạn trình bày ý kiến, thắc mắc của mình trong các tiết học. Đã có rất nhiều học sinh đã chia sẻ những điều khó nói của mình với tôi như việc: cô ơi hôm nay con chót mang đồ chơi đến lớp hay cô ơi mẹ con không yêu con nữa vì mẹ yêu em hơn............ Có rất nhiều em đã chủ động tìm đến sự giúp đỡ của tôi. Các em kể cho tôi nghe những mâu thuẫn trong gia đình, trong tình bạn để nhờ tôi đưa hướng giải quyết. Mỗi khi có chuyện gì vui các em cũng muốn chia sẻ với tôi để cô giáo vui
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_to_chuc_day_hoc_nham.docx