Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 2 rèn tính tự tin, mạnh dạn

 PHẦN I: LÍ LỊCH
Họ và tên : Nguyễn Thị Gấm
Chức vụ : Giáo viên 
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Long Hưng
Tên sáng kiến : 
 “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH 
 LỚP HAI RÈN TÍNH TỰ TIN, MẠNH DẠN”
 1 tiếp cũng như biểu đạt những gì mình muốn nói. Các em không tự tin thì cũng 
sẽ không muốn hoặc không biết cách trả lời những câu hỏi mà người khác đưa 
ra. Các em chỉ hay lặp đi, lặp lại những câu như: “Em không biết”, “Em 
không hiểu”, “Em không làm được” Có em cũng sẽ chỉ diễn đạt những nội 
dung trên nhưng còn không có chủ ngữ, nói trống không. Thậm chí, có em chỉ 
biết lắc đầu, gật đầu, hoặc ngồi im với ánh mắt sợ hãi. Vậy thì việc học sẽ diễn 
ra như thế nào? Cô giáo làm thế nào để giao tiếp với học sinh, để tổ chức cho 
các em học tập đạt hiệu quả?
 Hơn nữa, việc rèn luyện tính tự tin cho các em khi bước vào Tiểu học và 
lớp Hai không chỉ cần thiết với riêng năm học lớp Hai mà nó còn là tiền đề, là 
bước đệm quan trọng cho tất cả các lớp học trên.
 Phát huy tính tự tin, mạnh dạn của học sinh cũng là để rèn luyện năng 
lực ngôn ngữ, thông qua đó phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác của học 
sinh cũng như một số năng lực khác. Từ đó góp phần hình thành 5 phẩm chất 
của người học sinh, đáp ứng yêu cầu cần đạt của Chương trình giáo dục phổ 
thông trong giai đoạn mới. 
 Với thực trạng và lí do trên, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp Hai 
nhiều năm, tôi rất trăn trở và suy nghĩ làm sao để giúp học sinh có thể mạnh 
dạn, tự tin tiếp cận tri thức một cách chủ động, hòa đồng thân thiện với bạn bè, 
thày cô, dám nói lên suy nghĩ của mình và chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ của 
người khác. Vì thế tôi quyết định chọn và nghiên cứu “Một số biện pháp giúp 
học sinh lớp Hai rèn tính tự tin, mạnh dạn”
 3. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới
 a. Ý nghĩa:
 Áp dụng một số giải pháp tích cực để đem lại kết quả tốt cho người học 
và người dạy.
 b. Tác dụng:
 - Nâng cao nghiệp vụ công tác của bản thân trong vấn đề rèn luyện và 
giáo dục học sinh, góp phần nâng cao chất lượng của công tác giảng dạy cũng 
như chủ nhiệm lớp đầu cấp Tiểu học.
 3 Thêm vào đó, thực tế hiện nay một số trẻ vẫn còn được cha mẹ quá bao 
bọc, không dám cho em mình bước ra đề hòa nhập với thế giới, luôn lo lắng 
em sẽ không được an toàn, không dám cho em thử thách. Hơn nữa, đối với 
một số gia đình, do cha mẹ chưa có hiểu biết đúng đắn về tâm lí lứa tuổi nên 
không cả dạy cho em các kĩ năng sống cần thiết phù hợp lứa tuổi: chào hỏi, 
giới thiệu bản thân, ghi nhớ thông tin người thân trong gia đình, tìm sự giúp 
đỡ khi cần thiết,
 Bên cạnh đó, không ít trẻ cũng cảm thấy e dè, lo lắng trước những yêu 
cầu mới từ việc học tập. Ở gia đình, trong lứa tuổi của các em, cha mẹ, ông bà 
luôn dành thời gian cho các em vui chơi là chính. Khi đi học Mầm non, các 
em bước đầu làm quen với việc học nhưng còn rất đơn giản, nhẹ nhàng và 
cũng vừa học tập, vừa vui chơi. Chính vì vậy, bước vào ngôi trường Tiểu học, 
đứng trước yêu cầu mới: học tập là chính, hơn nữa đối với lớp Hai việc học lại 
đòi hỏi phải đem lại hiệu quả ngay sau từng bài học nên cũng khó tránh khỏi 
tâm lí một số em chưa kịp thời đáp ứng, còn sợ sệt.
 * Kết quả trước khi áp dụng:
 Trước khi tiến hành thực nghiệm, tôi đã tiến hành quan sát, điều tra, tìm 
hiểu học sinh lớp 2A4 năm học 2020 – 2021 trường Tiểu học Long Hưng và 
thu được kết quả như sau:
 HS ít tham HS ngại đối HS có nhiều 
 HS ít giao 
 Thời Sĩ gia hoạt diện thầy cô biểu hiện 
 tiếp bằng 
 điểm số động chung (3) kết hợp (4)
 lời (1)
 (2)
 Tháng 
 35 7 5 5 3
 9/2020
 Qua kết quả điều tra thực tế thì ta có thể dễ dàng nhận thấy trong đầu 
năm học 2020-2021 lớp 2A4 có tới 20/35 học sinh có một trong bốn các biểu 
hiện trên và có 3 em trong số đó có nhiều biểu hiện kết hợp của việc thiếu tự 
tin, mạnh dạn. Từ thực trạng trên tôi đã nghiên cứu và áp dụng “Một số biện 
 5 B. NỘI DUNG
 I. MỤC TIÊU
 Tôi viết sáng kiến này với mong muốn:
 Góp phần hình và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh giúp các 
 em mạnh dạn, tự tin trong mọi hoạt động học tập, vui chơi, chủ động trong 
 mọi mối quan hệ quanh mình.
 Để thực hiện mục tiêu đề ra, tôi đã đưa ra những vấn đề cần giải quyết 
 như sau:
1. 1. Thực hiện tốt công tác nhận lớp đầu năm lớp Hai 
2. 2. Nâng cao ý thức của bản thân (giáo viên) trong việc rèn luyện tính tự 
 tin cho học sinh
3. 3. Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh
4. 4. Thực hiện tốt các môn ít thời lượng và các hoạt động ngoài giờ lên lớp
5. 5. Giao tiếp một cách thân thiện
6. 6. Một số các kĩ thuật hỗ trợ khác
 II. CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ 
 Để việc học tập của học sinh diễn ra được hiệu quả, bản thân các em học 
 sinh phải là người chủ động tham gia các hoạt động học tập, tự mình trải 
 nghiệm và lĩnh hội kiến thức. Muốn vậy điều kiện tiên quyết các em phải là 
 những học sinh mạnh dạn, tự tin. Vậy làm thế nào để rèn luyện đức tính này 
 cho học sinh, nhất là những học sinh bé như các em học sinh lớp Hai? Từ việc 
 tìm hiểu, học hỏi, nghiên cứu, vận dụng nhiều cách thức, phương pháp khác 
 nhau, tôi đã rút ra được Một số biện pháp giúp học sinh lớp Hai rèn tính tự 
 tin, mạnh dạn như sau:
 1. Thực hiện tốt công tác nhận lớp đầu năm lớp Hai
 Công tác nhận lớp đầu năm rất quan trọng với mọi lớp nhưng càng quan 
 trọng hơn rất nhiều lần nếu đó là lớp Một, Hai. Cô giáo cần nhận lớp như thế 
 nào để có thể giúp các em bước đầu tự tin khi bước chân vào lớp, vào môi 
 trường học tập xa lạ và mới mẻ với một giáo viên chủ nhiệm mới?
 - Tổ chức làm quen trong ngày đầu nhận lớp: Trong buổi làm quen, 
 7 hiện bất cứ khi nào có thể thì đều áp dụng các cách thức, biện pháp khác nhau 
để khích lệ sự tự tin trong mỗi học sinh.
 - Trong quá trình giảng dạy trên lớp cũng như trong khi học sinh tham 
gia các hoạt động khác ngoại khóa, các hoạt động tập thể tôi chú ý quan sát, 
ghi chép và chia nhóm các biểu hiện thiếu tự tin của học sinh. Sau đó, tôi phân 
tích các biểu hiện này và đi tìm các nguyên nhân của biểu hiện đó. Tôi chú 
trọng đến những biểu hiện xuất hiện ở nhiều em học sinh.
 Một số biểu hiện chính mà học sinh thiếu mạnh dạn, tự tin tôi đã quan 
sát được như:
 + Ít (rất ít) giao tiếp bằng lời, hay giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể đơn 
giản như gật đầu, lắc đầu, ánh mắt sợ sệt; giật mình khi được cô gọi tên; trả lời 
lắp bắp, nói lí nhí khi được mời phát biểu.
 + Không (hoặc ít khi) tham gia các hoạt động chung như các hoạt động 
học tập, các hoạt động trải nghiệm cũng như các hoạt động vui chơi; thích ở 
một mình hoặc chỉ hay chơi cùng một, hai người bạn nhất định.
 + Trốn tránh gặp mặt thầy, cô giáo. Khi thầy, cô giáo muốn trò chuyện 
hay hướng dẫn, giúp đỡ các em một số hoạt động học tập mà em chưa hoàn 
thành hoặc hoàn thành chưa tốt (ngoài giờ học) thì các em thường tìm cách đi 
nhanh ra khỏi tầm mắt thầy, cô.
 + Điều đặc biệt hơn nữa là có một số ít học sinh có nhiều hơn 1 biểu 
hiện trong số các biểu hiện nêu trên.
 - Muốn rèn luyện học sinh tự tin thì bản thân cô giáo phải rất tự tin. Tôi 
tự rèn luyện mình, tự coi mình là mẫu để các em rèn luyện theo mẫu.
 Ví dụ:
 + Tôi động viên khích lệ các em tham gia biểu diễn các tiết mục văn 
nghệ nhân các ngày lễ, các ngày kỉ niệm thì bản thân tôi là người tham gia 
đầu tiên, biểu diễn cũng tự tin nhất có thể để các em có động lực và làm theo 
cô giáo. 
 + Trong các giờ học, khi cho các em khởi động: các em vận động nhún 
nhảy thì cô giáo cũng vận động, nhún nhảy cùng các em. Khi tổ chức các hoạt 
 9 cô đã thu thập được những thông tin gì nhé.
 - Khi học về chủ đề Trường học, tôi tổ chức cho các em thi đua tìm hiểu 
về trường mình qua cuộc thi:“Thi tài tìm hiểu”. Trước giờ ra chơi, tôi giao 
cho các em quan sát và tìm hiểu về trường mình xem trường mình có những 
gì?; Các phòng học ra sao?; Có các phòng chức năng nào, các phòng đó 
dùng để làm gì?; Khuôn viên trường ( sân trường, bồn cây,) thế nào? Đến 
giờ học tôi tổ chức cho các em thi đua kể lại việc quan sát của mình xem em 
nào đã quan sát và tìm hiểu được nhiều hơn.
 Trong việc dạy học gắn với liên hệ thực tiễn cuộc sống, tôi cũng thường 
đưa ra các tình huống có vấn đề để các em tham gia giải quyết sau đó đóng vai 
thể hiện lại cách giải quyết của mình.
 Để các em tham gia vào việc học một cách thích thú, tự nhiên, đó đã là 
thành công bước đầu trong việc rèn luyện đức tính tự tin rồi.
 Để phát huy được tính tích cực của học sinh tôi cũng luôn tính đến bài 
toán vừa sức với học sinh, dạy học mang tính phân hóa. Muốn em tự tin thì em 
phải thường xuyên trả lời được câu hỏi của cô giáo, thường xuyên đáp ứng 
được nhiệm vụ học tập mà cô giáo giao cho. Muốn vậy cô giáo phải lựa chọn 
câu hỏi, bài tập và nhiệm vụ vừa sức với đối tượng học sinh. Câu có mức độ 
nhẹ thì dành cho các em có năng lực nhận thức hạn chế. Nếu các em vẫn 
không thực hiện được thì tôi dành thêm cho các em những câu hỏi gợi mở để 
em có thể tiếp cận dần tới vấn đề. Khi đã gợi mở mà học sinh vẫn gặp khó 
khăn, tôi sẽ làm mẫu cho các em thực hiện theo, không để các em thấy buồn vì 
mình không trả lời được câu hỏi của cô. 
 4. Thực hiện tốt các môn ít thời lượng và các hoạt động ngoài giờ 
lên lớp
 Tôi gọi chung các môn ngoài Toán, Tiếng Việt do tôi phụ trách là các 
môn ít thời lượng. Đối với lớp Hai, đó là các môn Tự nhiên và Xã hội, Đạo 
đức và tiết Sinh hoạt lớp. Tôi luôn có ý thức đề cao việc học tập những môn 
học này.
 Các môn học đó tạo cho các em tâm lí học tập vui tươi, thoải mái và có 
 11 giúp cùng với câu nói: “Ôi, em thấy rất nhẹ mà!” Thế là em đã tự tin rằng: 
mình có phần khả năng còn hơn cô rồi đấy! 
 - Riêng tiết học Sinh hoạt lớp tôi tận dụng tối đa thời gian của tiết học 
để các em cùng được đưa ra các nhận xét về học tập, lao động, nề nếp của bạn 
mình và chính bản thân của mình để giúp bạn và mình cùng tiến bộ hơn. Nhìn 
nhận sự cố gắng của học sinh để động viên, tuyên dương kịp thời không chỉ 
khi thấy học sinh có gắng ở một thời điểm nào đó mà trong tiết sinh hoạt tôi sẽ 
cùng với tập học sinh sẽ nêu gương và tuyên dương để tạo đà cho các em thêm 
hăng hái mạnh dạn hơn.
 5. Giao tiếp một cách thân thiện
 Một số ít em rụt rè hơn các bạn khác, dù cô có tổ chức các hoạt động rất 
hấp dẫn, dù các bạn có tham gia rất sôi nổi và dù bản thân em có rất thích thì 
em vẫn không dám tham gia. Sự lo lắng, sợ sệt vẫn giữ các em ngồi yên tại 
chỗ. 
 Với một số ít em này thì khích lệ, động viên chung là chưa đủ. Tôi đã 
dành nhiều thời gian chuyện trò, tâm sự với các em: có khi là câu chuyện gia 
đình, có khi là chuyện bạn bè, trường lớp; có khi chỉ là mấy câu chuyện vu vơ 
không rõ chủ đề; đôi khi còn trêu đùa các em. 
 Những việc này tôi có thể thực hiện đầu giờ học, trong giờ ra chơi hay 
cuối giờ khi mà cha mẹ các em chưa kịp đến đón. 
 Đối với những em này, trong giai đoạn đầu năm lớp Hai, các em hay 
giao tiếp bằng việc lắc đầu, gật đầu hay có rất vui cũng chỉ cười tủm tỉm. 
Thông qua chuyện trò, tôi hướng dẫn các em bắt đầu với những câu trả lời 
ngắn: Có ạ, không ạ! Sau dần chuyển sang hỏi những câu cần trả lời dài dần 
lên.
 Ví dụ: 
 * Bắt đầu bằng những câu hỏi:
 - Gia đình em có ở cùng ông bà không? (Gật đầu/Lắc đầu -> Có/Không
 -> Có ạ/Không ạ!)
 - Ở nhà em yêu quý những ai? (Ông/Bà, -> Em quý ông /Em quý bà)
 13