Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2

 RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 2
 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
 - Chữ viết là một trong những công cụ giao tiếp thuận lợi và quan trọng nhất 
của con người. Chưa cần biết nội dung văn bản đó viết như thế nào nhưng nếu chữ 
viết rõ ràng, đẹp thường làm cho người đọc có cảm tình ngay. Vì vậy cố thủ tướng 
Phạm Văn Đồng khi nói về chữ viết đã có một câu rất ngắn gọn thể hiện quan điểm 
của ông : “Nết người, nét chữ” hàm hai ý vấn đề : thứ nhất nét chữ thể hiện tính 
cách con người; thứ hai thông qua rèn chữ viết để giáo dục tính cách con người. 
Chất lượng chữ viết của học sinh hiện nay là một vấn đề đang được mọi người 
quan tâm.
 - Tập viết là trong những môn học quan trọng ở bậc tiểu học. Tập viết có 
liên quan mật thiết đến chất lượng học tập ở các môn học khác. Nếu chữ viết rõ 
ràng thì học sinh có điều kiện ghi bài nhanh hơn nhờ vậy học tập sẽ tốt hơn.
 - Như chúng ta đã biết, đối với học sinh tiểu học, việc rèn chữ viết cho các 
em “Viết chữ đẹp, chuẩn” là một vấn đề rất quan trọng trong việc giáo dục học 
sinh ở bậc tiểu học. Ngòai ra còn nhằm rèn luyện cho học sinh những phẩm chất 
tốt như: tính cẩn thận, kiên trì, tính kỉ luật và thẩm mĩ.
 - Hiện nay, qua theo dõi, tình trạng học sinh viết chữ xấu, viết ẩu rất nhiều. 
Từ đó, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục ở tiểu học nói chung cũng như 
ảnh hưởng đến kết quả các phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt” của nhà trường 
nói riêng.
 - Bản thân tôi đã nhiều năm dạy học, trăn trở muốn tìm ra một giải pháp tốt 
nhằm khắc phục tình trạng trên của học sinh, hình thành cho các em có ý thức về 
chữ viết của mình. Qua quá trình tìm tòi, suy nghĩ và được sự đồng tình của các 
lãnh đạo, Hội đồng sư phạm Trường Tiểu học Trưng Vương, tôi đã xây dựng và 
thực hiện sáng kiến kinh nghiệm “Rèn kĩ năng viết chữ đẹp” ở lớp 2 do tôi chủ 
nhiệm và rất mong được sự đóng góp của Hội đồng sư phạm nhà trường, quý thầy 
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -1- - Từ ngàn xưa, con người chỉ biết sống bầy đàn và săn bắn để kiếm sống, 
dần dần xã hội phát triển con người đã biết trao đổi với nhau bằng ngôn ngữ. Âm 
thanh ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Nhưng bằng vỏ âm 
thanh, ngôn ngữ không truyền đi xa được và khó truyền từ đời này sang đời khác. 
Bổ khuyết cho nhược điểm ấy mà ngôn ngữ chữ viết ra đời. Nhờ chữ viết mà 
những kinh nghiệm quý báu, những phát minh quan trọng của loài người ngày 
càng được tích lũy phong phú.
 - Truyền thống văn hóa lâu đời của người Việt Nam là đào tạo nên những 
con người có trí tuệ và nhân cách. Văn hóa ấy để lại bằng chữ viết (bút tích). Ở 
Việt Nam có hai loại chữ ảnh hưởng đến sự phát triển mọi mặt của dân tộc là chữ 
Nôm và chữ Quốc ngữ. Sự đô hộ ngàn năm của phong kiến phương Bắc đã để lại 
cho dân tộc ta một thứ văn tự mà nhiều thế hệ sau vẫn còn sử dụng. Đó là chữ Hán. 
Để phản bác lại sự đồng hóa của ngoại bang, chữ Nôm đã ra đời. Nhờ có chữ Nôm 
mà nhiều tác phẩm sáng tác bằng Tiếng Việt có giá trị lưu truyền đến ngày nay. 
Tuy nhiên do khó đọc, khó viết, không thống nhất cao,.nên khi chữ Quốc ngữ ra 
đời và thịnh hành thì chữ Nôm đã dần dần không được sử dụng.
 - Những cụ đồ, nhà nho, nhà giáo ngày xưa đã để lại những nét chữ chân 
phương trong kho tàng thư tịch và những nét chữ rồng bay phượng múa trong nghệ 
thuật thư pháp độc đáo. Tuy nhiên, những năm gần đây trước sự phát triển nhanh 
 chóng của khoa học kĩ thuật, của công nghệ thông tin, chữ viết tuy ít được sử 
dụng trong các văn bản, đơn từ. Vì vậy dần dần chữ viết ít được gia đình và nhà 
trường quan tâm, mặc dù cũng có phong trào thi “Vở sạch, chữ đẹp” nhưng thường 
chọn những em nổi trội trong lớp chứ chưa quan tâm rèn chữ cho học sinh trong cả 
lớp. Chính vì thế câu nói : “Chữ viết cũng là biểu hiện của nết người, dạy cho học 
sinh viết đúng, viết đẹp, viết cẩn thận, là góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn 
thận, tính kỉ luật, lòng tự trọng đối với mình và bạn đọc bài của mình”của cố thủ 
tướng Phạm Văn Đồng phát biểu cũng rất chính xác và là nền tảng trong công tác 
rèn chữ viết cho học sinh.
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -3- + Về kĩ năng:
 Dạy học sinh các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm kĩ 
năng viết chữ liên kết, tạo chữ cái và liên kết chữ cái tạo chữ ghi tiếng. Đồng thời 
giúp các em xác định khỏang cách, vị trí cỡ chữ trên vở, kẻ ô lề để hình thành kĩ 
năng viết đúng mẫu rõ ràng và cao hơn là viết nhanh, viết đẹp.
 Ngòai ra tư thế ngồi viết, cách cầm bút để vở, cách trình bày bài viết cũng là 
kĩ năng đặc thù của việc dạy mà giáo viên cần thường xuyên quan tâm.
 2.Cơ sở thực tiễn:
 - Bàn ghế chưa phù hợp với lứa tuổi học sinh.
 - Giáo viên chưa chú trọng đến chữ viết của mình, xem nhẹ môn tập viết, lên 
lớp còn qua loa, thiếu sự nhiết tình, ít quan tâm đến chữ viết của học sinh dẫn đến 
học sinh thường viết và trình bày bài vở một cách tùy tiện, cẩu thả. Một số giáo 
viên thường máy móc phân tích, hướng dẫn không đúng trọng tâm làm mất nhiều 
thời gian, học sinh thực hành được rất ít.
 - Trong việc rèn luyện kĩ năng chữ viết, do khi ở lớp một các em không 
được hướng dẫn tỉ mỉ về chữ viết, tính hiếu động chỉ lo viết nhanh cho xong mà 
không chú ý đến viết đúng, viết chuẩn, thiếu kiên trì, khó thực hiện đúng các động 
tác đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận. Do vậy các em thường viết sai các nét “ nối” từ 
con chữ này sang con chữ kia, khi đặt bút bắt đầu viết con chữ không đúng với vị 
trí của dòng kẻ, viết không đúng chiều rộng con chữ mà còn viết chữ dãn ra hoặc 
co lại, không tự ước lượng khỏang cách giữa chữ này với chữ kia, ghi dấu thanh, 
dấu phụ không đúng vị trí, chưa nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai khi tập 
viết Những chữ sai sót ấy lại chưa được giáo viên chú ý sửa chữa do vậy khi lên 
lớp 2 bài vở nhiều, dẫn đến tình trạng chữ viết của các em mỗi ngày một tệ hơn.
 3. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài :
 a. Nguyên nhân :
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -5- - Phối hợp với phụ huynh chuẩn bị đồ dùng dạy học cho học sinh. Khi mua 
vở phụ huynh nên chọn vở có bìa cứng để tránh tình trạng nhàu nát, rách bìa sau
 một thời gian sử dụng. Giấy vở tốt, dày và láng, viết không bị lem (vì học 
sinh lớp 1, 2 khi viết các em đè bút mạnh, mực dễ thấm sang trang khác), vở có kẻ 
ô li rõ ràng. Về viết : Nên mua viết lông kim hoặc viết hero.
 - Bảng con : nên dùng cỡ 20cm x 30cm, mặt bảng có vạch rõ các ô vuông 
kích thước 3cm x 3cm kèm theo khăn ẩm để lau khô.
 - Phấn : Dùng phấn trắng, mềm, tốt nhất là nên dùng phấn không bụi.
 - Rèn luyện thói quen và kĩ năng cho các em trong giờ học.
 * Muốn xây dựng nề nếp “Viết chữ đẹp”, tạo cho học sinh có kĩ năng viết 
chữ đẹp là một vấn đề rất khó, cần phải trải qua một quá trình rèn luyện lâu dài. 
Bản thân tôi thực hiện các biện pháp sau :
 + Giáo viên cần có nhận thức đúng đắn về môn Tập Viết, tạo nhận thức 
đúng cho các bậc phụ huynh và cả học sinh.
 + Khi thực hiện dạy Tập Viết phải thực hiện theo đúng quy trình, hướng dẫn 
kĩ học sinh cách trình bày, luôn nhắc nhở học sinh cách cầm bút, tư thế ngồi, rèn 
lại cho học sinh các đức tính chính xác, cẩn thận, kiên trì khi tập viết.
 + Phải là “Tấm gương cho học sinh noi theo”, nên cần phải viết chữ mẫu 
mực
 khi chấm bài và ghi lời nhận xét vào bài làm, bài kiểm tra của học sinh, khi 
ghi sổ
 liên lạc cũng như viết bảng,.Chữ viết của giáo viên phải đúng mẫu, rõ 
ràng, chính 
 xác. Không được viết tùy tiện ngẫu hứng.
 + Thống nhất cách trình bày bài vở cho học sinh cả lớp, tập thói quen tốt, 
cần lưu ý chi tiết như : gạch chân, gạch hết bài, lề để ghi thứ, gạch hết ngày, môn,
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -7- + Phải viết đúng cỡ, đúng chữ.
 + Các nét phải liền nhau.
 + Các con chữ trong một chữ phải viết liền nét.
 + Víêt đúng ô li đã quy định.
 + Giữa các chữ phải viết cách nhau khỏang 1chữ O.
 - Muốn các em thực hiện tốt các yêu cầu trên, trước hết giáo viên phải 
hướng dẫn cụ thể, chi tiết khi viết và nhất là trong giờ tập viết. Hàng ngày, phải 
thường xuyên theo dõi, uốn nắn kịp thời, có kế hoạch giúp đỡ các em khắc phục 
khó khăn. Trong lớp học cần treo bảng chữ mẫu viết hoa và bảng chữ mẫu viết 
thường (mẫu chữ viết hiện nay).
 - Giáo viên là người làm gương cho học sinh noi theo nên chữ viết của giáo 
viên phải đúng mẫu, rõ ràng, chính xác không được viết tùy tiện, ngẫu hứng khi 
chấm và ghi lời nhận xét vào bài làm, bài kiểm tra của học sinh, khi ghi sổ liên lạc 
cũng như viết bảng, . . . 
 - Cho những em viết cẩu thả, quá xấu, hay sai ngồi những chỗ giáo viên tiện
 theo dõi để kịp thời sửa chữa và uốn nắn. Ngoài ra, đối với học sinh viết quá 
ẩu, quá xấu giáo viên cần yêu cầu các em phải có một tập riêng để giáo viên viết 
mẫu và học sinh đó về nhà luyện viết theo chữ mẫu nhiều lần.
 Giáo viên giới thiệu với phụ huynh mẫu chữ mà nhà trường đang thực hiện để 
phối hợp hướng dẫn học sinh khi luyện viết tại nhà.
 - Nhằm khích lệ cho học sinh có ý thức rèn luyện chữ viết tốt, giáo viên cần 
lập một sổ theo dõi “Vở sạch chữ đẹp” của cả lớp với mục đích sau:
 + Khi chấm bàicủa học sinh, giáo viên cần theo dõi việc “Rèn chữ, giữ vở” 
của từng em và xếp lọai vào sổ.
 + trong tiết sinh họat, giáo viên cần tuyên dương khen ngợi những em được 
xếp lọai A, nhắc nhở động viên những học sinh còn lại.
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -9- - Đối với những học sinh viết quá ẩu, quá xấu, hay sai. Giáo viên yêu cầu 
học sinh đó phải có một tập riêng để luyện viết và sắp xếp cho các em ngồi ở chỗ 
giáo viên thuận tiện theo dõi.
 - Luôn chú ý sửa sai sót của các em trong chữ viết không chỉ ở phân môn 
Tập Viết mà ở tất cả các môn học khác.
 - Trong tiết sinh hoạt, giáo viên cần tuyên dương, khen ngợi những em được 
xếp loại A, nhắc nhở động viên những học sinh còn lại,
 - Kể cho các em nghe những gương rèn chữ của những người đi trước được 
viết trong sách báo, câu chuyện, những gương rèn chữ cuảa học sinh năm trước.
 - Qua quá trình tôi thực hiện ở lớp mìnhvà đã đem lại kết quả tốt, đáp ứng 
được yêu cầu đặt ra, góp phần tích cực trong việc đạt được hiệu quả giáo dục của 
lớp, của trường.Tôi xin trình bày trao đổi kinh nghiệm và rất mong được sự đánh 
giá, góp ý của Hội đồng sư phạm nhà trường và quý thầy cô.Với mong muốn đề tài 
của tôi ngày càng được hòan thiện, áp dụng có hiệu quả hơn trong thực tiễn và 
được nhân rộng đến các bạn đồng nghiệp, để chữ viết của mỗi học sinh chúng ta 
mỗi ngày một đẹp hơn.
 VI. KẾT LUẬN :
 - Chữ viết đẹp là một hành trang, trang bị cho các em bước vào đời dù ở bất 
cứ nghề gì. Rèn chữ không những đơn thuần để chữ viết chuẩn, đúng, đẹp mà còn 
là để rèn người nữa. Giáo viên giúp học sinh rèn chữ viết cũng chính là để rèn nhân 
cách cho các em, giúp các em giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.
 - Rèn chữ viết là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì bền bỉ vận dụng 
nhiều phương pháp để nâng cao chất lượng dạy và học. Bản thân mỗi giáo viên 
chúng ta là người hướng dẫn các em vươn tới tương lai thì trước hết chúng ta phải 
xác định rõ mục tiêu, vai trò của người thầy, vận dụng các phương pháp tích cực 
để nâng cao chất lượng ở tất cả các môn học.
 Rèn chữ viết cho học sinh lớp 2
 -11-