Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh học tốt môn Chính tả Lớp 2

doc 12 trang sangkienhay 08/12/2023 2570
Bạn đang xem tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh học tốt môn Chính tả Lớp 2", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh học tốt môn Chính tả Lớp 2

Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp học sinh học tốt môn Chính tả Lớp 2
 1
 MỤC LỤC
Nội dung Trang
 1. Tên sáng kiến 2
 2. Cở sở đề xuất 2
 2.1. Sự cần thiết hình thành giải pháp 2 
 2.2. Đánh giá thực trạng 2
 2.3. Mục tiêu đạt được của sáng kiến 3
 2.4. Căn cứ đề xuất 4
 3. Tóm tắt nội dung giải pháp 5
 3.1. Đối tượng và phạm vi áp dụng:5
 3.1.1. Đối tượng5
 3.1.2. Phạm vi áp dụng 5
 3.2. Tóm tắt nội dung 5
 4. Phạm vi ảnh hưởng, hiệu quả 
 áp dụng của sáng kiến 12
 4.1. Việc áp dụng: 13
 4.2. Hiệu quả áp dụng: 13
 4.3. Khả năng triển khai 13
 Tài liệu tham khảo 15 3
- Học sinh viết không đúng làm ảnh hưởng đến quá trình giao tiếp, tư duy. Học sinh 
không thể chuyển lời nói dưới dạng văn bản viết – vốn là một loại văn bản có khả năng 
chuyển đạt và bảo lưu mọi tư tưởng của loài người qua một thời gian và không gian trong 
mọi hoàn cảnh và với mọi đối tượng sử dụng.
2.3. Mục tiêu đạt được của sáng kiến
- Trong những môn học ở Tiểu học mỗi môn đều có những nét đặc thù riêng, phương 
pháp giảng dạy riêng, vị trí, mục đích, ý nghĩa của từng môn học nó thể hiện cụ thể theo 
từng nội dung của môn học. Riêng với phân môn Chính tả Tiếng việt là chính tả ngữ âm, 
nghĩa là mỗi âm vị được ghi bằng một con chữ. Cơ chế của việc viết đúng là xác lập được 
mối liên hệ giữa âm thanh và chữ viết. Bên cạnh sự tương hợp giữa âm và chữ, chữ Tiếng 
việt còn một số trường hợp không theo quy luật: 
 + Một âm ghi bằng một tập hợp chữ cái
 + Một âm ghi bằng nhiều chữ cái
 + Một chữ cái dùng để ghi cho nhiều âm
- Chính tả Tiếng việt là chính tả ngữ âm nhưng trên thực tế, muốn viết đúng chính tả, 
việc hiểu ý nghĩa rất quan trọng. Hiểu nghĩa của từ là một trong những cơ sở quan trọng 
giúp người học viết đúng, hay còn gọi là chính tả ngữ nghĩa.
- Muốn dạy học sinh viết đúng chính tả thì trước hết phải dạy cho học sinh phát âm 
chuẩn. Nhưng nói cho chuẩn tất cả tiếng việt là một yêu cầu gần như không thể thực hiện 
với mọi người dân ở khắp cả ba miền. Vì vậy để hạn chế việc viết sai chính tả ở học sinh 
Tiểu học người giáo viên cần phải làm gì? Đó cũng chính là 
mục tiêu của đề tài .
2.4. Căn cứ đề xuất: 
- Khi dạy chính tả, ngoài việc đáp ứng yêu cầu chung còn phải tính đến đặc điểm ngôn 
ngữ địa phương có ảnh hưởng tới việc viết đúng, để luyện tập cho học sinh viết đúng 
chính tả.
- Trong thực tế hiện nay, học sinh ở cấp tiểu học cần phải thông thạo 4 kỹ năng: Nghe, 
nói, đọc, viết. Trong đó, kỹ năng đọc và viết là 2 kỹ năng rất quan trọng đối với học sinh 
tiểu học.Trong bài viết chính tả, có một số em chữ viết rất đẹp nhưng lại mắc nhiều lỗi 
chính tả.Vì vậy, đối với học sinh tiểu học, chẳng những rèn chữ viết đẹp mà chúng ta cần 
phải rèn cho các em viết đúng.Vậy chúng ta cần phải đưa ra những giải pháp trong việc 5
đạt yêu cầu, có em đọc ê, a phải đánh vần thầm trong miệng mới đọc được, có em đọc 
đúng theo tốc độ nhưng đọc sai nhiều do phát âm của địa phương.Thế nhưng giáo viên lại 
ít chú ý đến điều này.
 - Chữ viết là kí hiệu bằng hình ảnh thị giác (các hình nét) ghi lại tiếng nói. Mỗi hình 
nét tương ứng với một đoạn âm thanh có ý nghĩa của tiếng nói. Một tổ hợp gồm các 
chuỗi hình nét được liên kết theo những cách thức nhất định (dạng thức viết của ngôn 
ngữ) để ghi lại lời nói âm thanh và trở thành phương tiện truyền đạt nội dung trong lời 
nói. Chính tả thực hiện những quy ước xã hội đối với chữ viết, đề phòng, ngăn ngừa sự 
vận dụng tùy tiện, vi phạm các quy ước làm trở ngại cho tri giác ngôn ngữ trong quá trình 
giao tiếp.
 - Trẻ em đến tuổi học, thường bắt đầu quá trình học tập bằng chữ viết. Ở giai đoạn 
đầu tiên (bậc tiểu học) trẻ em tiếp tục được hoàn thiện năng lực nói tiếng mẹ đẻ. Trẻ em 
biết chữ mới có phương tiện để học Tiếng việt và các môn khoa học tự nhiên, khoa học 
xã hội khác. Mà muốn đọc thông viết thạo, trẻ em phải được học chính tả. Chính tả là 
phân môn có tính chất công cụ. Nó có vị trí quan trọng trong giai đoạn học tập đầu tiên 
của trẻ em.
=> Như vậy, để giúp cho học sinh viết chính tả đúng thì bản thân mỗi giáo viên phải nắm 
được nguyên nhân sai chính tả của từng học sinh lớp mình phụ trách từ đó đưa ra giải 
pháp phù hợp. 
VD: HS thường mắc các yếu tố chính tả nào trong các yếu tố sau:
Học sinh lẫn lộn âm đầu:
 s/x: sắc sảo → xắc xảo
 sạch sẽ → xạch xẽ
 sắp xếp → xắp xếp
v/d/gi: dọn dẹp → giọn dẹp
 giàn hoa → dàn hoa
ch/tr: con trăn → con chăn
 trông thấy → chông thấy
Học sinh không nắm vững quy tắc chính tả
Vd: băn khoăn → băn khuăn
 cổ kính → cổ cính 7
 Vd: Khi viết tiếng “muống”, học sinh dễ lẫn lộn với tiếng “muốn”, tôi yêu cầu học 
sinh phân tích cấu tạo 2 tiếng này đồng thời giải nghĩa từ:
 - Muống = M + uông + thanh sắc (rau muống)
 - Muốn = M + uôn + thanh sắc (ước muốn)
 So sánh thấy được sự khác nhau đó để học sinh ghi nhớ, khi viết các em sẽ không 
bị viết sai.
 3. Giúp học sinh khắc phục lỗi chính tả bằng cách hướng dẫn các em nắm nghĩa 
của từ phối hợp với việc so sánh, phân tích chính tả, tôi sử dụng đồ dùng dạy học, những 
hình ảnh và giáo cụ trực quan để giúp học sinh quan sát và phân biệt từ khó dựa vào việc 
sử dụng thiết bị dạy học vừa nêu hoặc hướng dẫn học sinh hiểu nghĩa từ bằng cách cho 
học sinh đặt câu, đọc chú giải.
Vd: * ch/tr Chân : bộ phận nâng đỡ cơ thể người hoặc vật
 Trân: ngó trân trân hoặc trân trọng
 * s/x Sen: hoa sen, vòi sen
 Xen: xen lẫn, xen kẽ
 4. Rèn luyện trí nhớ cho học sinh để có kĩ năng viết đúng chính tả bằng cách 
hướng dẫn cho các em đọc - viết vào các buổi thứ hai trong tuần, giúp các em có kĩ năng 
phân biệt về thanh, về phụ âm đầu, phụ âm cuối qua các bài tập chính tả để giúp học sinh 
vận dụng các kiến thức đã học. 
Vd: * Bài tập phân biệt r/d/gi
 Hãy điền r/d/gi thích hợp vào chỗ trống:
 ỗ dành, ỗ chạp, mặt ỗ
 ữ gìn, cặp a, ..a vào
 * Bài tập phân biệt các phụ âm cuối c/t, n/ng, 
 Đây là lỗi mà học sinh miền Trung hay mắc phải do ảnh hưởng của phương ngữ.
 Để giúp học sinh viết đúng các tiếng có phụ âm cuối c/t hoặc n/ng ta phải khảo 
sát, thống kê lỗi chính tả mà học sinh mắc phải ( vd: tấc cả, gậc đầu,). Trên cơ sở đó 
soạn cho học sinh 1 hệ thống bài tập chính tả “so sánh”
 - viết phân biệt c/t 9
 a. sữa tươi d. thi đỗ
 b. sửa sai e. nghiêng ngã
 c. ngả ba g. mãi miết 
 Với dạng bài tập này, tôi thường đưa ra câu trả lời đúng nhiều hơn sai để giúp các em 
vận dụng kiến thức khi sử dụng dấu thanh.
 b) Chọn từ thích hợp trong ngoặc để điền vào chỗ trống:
 - (đổ, đỗ ) : thi  ,  rác
 - ( giả, giã ) :  vờ (đò),  gạo
 Hoặc để nâng cao hơn về kĩ năng viết chính tả cho học sinh tôi đưa thêm dạng bài 
tập khó hơn bằng các câu đố, câu tục ngữ hay các bài thơ để giúp các em phát hiện được 
âm, vần hoặc thanh cần điền đúng vào yêu cầu của bài tập.
 Ví dụ: 
 * Em chọn ch/tr để điền vào chỗ trống rồi giải câu đố sau:
 Mặt òn, mặt lại đỏ gay
 Ai nhìn cũng phải nhíu mày vì sao
 Suốt ngày lơ lửng ên cao
 Đêm về đi ngủ, ui vào nơi đâu?
 ( là gì? )
 * Em chọn dấu hỏi hay dấu ngã để đặt trên những chữ in đậm sau:
 - Kiến cánh vỡ tô bay ra
 Bao táp mưa sa gần tới.
 - Muốn cho lúa nay bông to
 Cày sâu, bừa ki, phân gio cho nhiều.
=> Ngoài ra giáo viên cũng cần phải chú ý đến các vấn đề sau để hiệu quả tiết dạy phân 
môn chính tả đạt cao như:
 - Trong giờ học, giáo viên cần quan tâm, giúp đỡ nhiều đối với học sinh yếu.
 - Thường xuyên gọi học sinh yếu đọc bài để giúp đỡ, sửa sai cách phát âm.
 - Chú ý sửa sai tư thế ngồi viết và cách cầm bút cho học sinh để tránh sự mệt mỏi, 
 chán nản của học sinh trong tiết học.
 - Giờ dạy chính tả, giáo viên cần phát huy tính tích cực của học sinh, cho học sinh tự 
 tìm ra những từ khó trong bài viết, đoạn viết, giáo viên có nhiệm vụ hướng dẫn các 
 em phân biệt nghĩa của từ. 11
 Trên đây là một số giải pháp mà tôi đã áp dụng đạt hiệu quả cao tại khối 2. Không 
 những vậy các giải pháp này có thể áp dụng vào các khối khác tại trường.
 - Qua việc nghiên cứu và tìm hiểu tài liệu, cũng như qua thực tế đã áp dụng các biện 
pháp trên trong tiết dạy tôi thấy có kết quả cao, học sinh hay viết sai chính tả tiến bộ rõ 
rệt. Đặc biệt giúp học sinh có hứng thú trong học tập phân môn chính tả, học sinh tự tin 
hơn, tích cực, tự giác học tập hơn dẫn đến không còn tình trạng học sinh sợ hay chán học 
phân môn chính tả do viết sai nhiều.
 - Và cũng qua những vấn đề trên tôi lại được hiểu biết thêm nhiều, biết cách sử dụng 
thêm những quy tắc, mẹo luật chính tả, bổ sung thêm một số kiến thức nâng cao về phân 
môn chính tả, nhằm giúp việc giảng dạy chính tả cho học sinh đạt hiệu quả, gây hứng thú 
cho học sinh khi học phân môn chính tả.
 Long Hải, ngày 15 tháng 10 năm 2022
 Người viết báo cáo
 Trần Thị Hồng Thúy

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_giai_phap_giup_hoc_sinh_hoc_tot.doc