Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh Lớp 2 Tiểu học

 PHẦN THỨ NHẤT
 ĐẶT VẤN ĐỀ
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
 Ngay từ khi lựa chọn nghề giáo viên, tôi đã coi đây là cái nghiệp mà mình sẽ 
gắn bó suốt cả cuộc đời. Chính vì thế, tôi cố gắng trong công việc dạy học cũng 
như công tác chủ nhiệm lớp. Và đặc biệt, tôi luôn quan tâm đến việc giáo dục đạo 
đức cho học sinh. Qua những năm công tác, tôi đã rút ra được những kinh nghiệm, 
bài học cho mình về công tác giáo dục này.
 Đánh giá thực trạng giáo dục hiện nay, Nghị quyết Trung ương 2 khó a VIII 
đã nhấn mạnh: ‘‘Đặc biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, sinh viên có tình 
trạng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lỷ tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu 
hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước. Trong những 
năm tới cần tăng cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức công dân, lòng y ê u n 
ước, ch ủ nghĩa Mác - L ê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh... tổ chức cho học sinh tham 
gia các hoạt động xã hội , văn hoá, thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu cầu 
giáo dục toàn diện ”.
 Trong những năm qua, đất nước ta phát triển và hội nhập thế giới, ngoài những 
lợi ích mà nó mang lại, đã tồn tại những mặt hạn chế, tiêu cực. Nhiều bậc cha mẹ 
chỉ lo kiếm tiền mà không quan tâm, chăm lo giáo dục đạo đức cho con trẻ. Những 
hiện tượng, hành vi thiếu đạo đức đã c ó những ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh, 
làm cho các em có những nhìn nhận, suy nghĩ chưa đúng đắn về cuộc sống xung 
quanh. Tinh thần tương thân tương ái, sự hồn nhiên của lứa tuổi học sinh Tiểu học 
đã c ó những biểu hiện của sự vụ lợi của người lớn. Những hành vi đạo đức chưa 
đúng đã và đang diễn ra nhiều hơn ở các em.
 Xuất phát từ thực tế trên cũng như tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức 
cho học sinh, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả 
giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học” để nghiên cứu. dân...” ( Điều 23 - Luật Giáo dục).
 Đạo đức là một từ Hán Việt, được dùng từ xa xưa để chỉ một thành tố 
trong tính cách và giá tr ị của một con người. Đạo là con đường, đức là tính tốt 
hoặc những công trạng tạo nên. Đạo đức là những tiêu chuẩn, nguyên tắc được xã 
hội thừa nhận quy đ ịnh hành vi, quan hệ của con người đối với nhau và đối với 
xã hội. Đạo đức là phẩm chất tốt đẹp của con người do tu dưỡng mà có..
 Theo quan điểm Mác - xít: “Phẩm chất đạo đức - bộ phận quan trọng trong 
cấu trúc nhân cách toàn diện của con người”. Đạo đức con người không ph ải là 
thứ có sẵn mà là do được giáo dục tạo ra. Hồ Chí Minh đã từng nói: "Hiền dữ phải 
đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên" hay như quan điểm của 
Makarenko: "Không s ợ học sinh hỏng mà chỉ sợ phương pháp giáo dục hỏng".
 Con người khi sinh ra đều như nhau, nhưng do quá trình giáo dục mà hình 
thành nên nhân cách khác nhau. Giáo dục đạo đức cho học sinh ở mỗi nhà trường 
giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho học sinh, nhằm 
xây dựng và phát triển những con người làm chủ tương lai của đất nước. Muốn 
làm được việc đó, đòi hỏi nhà trường phải thực hiện bằng được mục tiêu giáo dục 
toàn diện. Trong đó, giáo dục đạo đức là một trong những hoạt động giáo dục c ơ 
bản của nhà trường.
 Việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường luôn là v ấn đề cần 
được toàn xã hội quan tâm. Học sinh c ó đạo đức tốt, chăm chỉ, ngoan ngoãn thì 
mới có thể tập trung học tập tốt được, bên cạnh đó việc tiếp thu tốt kiến thức các 
bộ môn văn hoá là nền tảng xây dựng những phẩm chất tốt đẹp trong tâm hồn 
trong sáng của các em. Giáo dục đạo đức cho học sinh thế hệ mới - chủ nhân 
tương lai của nền khoa học công nghệ hiện đại càng có vị trí quan trọng trong mục 
tiêu giáo dục toàn diện.
 Nhà trường Tiểu học là nơi đặt nền móng trong việc xây dựng nhân cách 
toàn diện cho học sinh. Ở lớp đầu c ấp học, hành vi mà trẻ thực hiện còn phụ thuộc 
nhiều vào yêu cầu của người lớn (học giỏi để được bố mẹ thưởng, học chăm chỉ 
để được cô giáo khen, tuyên dương,...) Khi đó, sự điều chỉnh ý chí đối với việc 
thực thi hành vi ở các em còn yếu. ảnh hưởng lớn đến hành vi đạo đức của các em; các hàng game mọc lên đầy 
 rẫy và ngay gần khu vực trường học; có nơi bán quà vặt đồ chơi độc hại ở gần 
 trường...
- Trong gia đình, c ó hiện tượng cha mẹ học sinh thiếu gương mẫu, ông bà cha 
 mẹ chửi mắng lẫn nhau, một số gia đình còn khoán trắng, bỏ mặc con cái cho 
 nhà trường và xã hội, thậm chí còn nuông chiều con cái thiếu văn hoá, dẫn đến 
 một số học sinh vô lễ với người lớn, nhiều em không vâng lời ông bà, bố mẹ, 
 lười lao động, lười học, trộm cắp vặt,... Trong giao tiếp, học sinh còn nó i năng 
 trống không, thô lỗ, cục cằn, thiếu đi sự lễ phép, lịch sự, văn minh.
- Trường tôi nằm ở địa bàn dân cư làm nghề kinh doanh là chủ yếu nên cha mẹ 
 học sinh chưa có nhiều thời gian để uốn nắn, rèn luyện về mặt đạo đức cho 
 con em.
- Học sinh Tiểu học phần lớn là ngoan, biết vâng lời cô giáo, thực hiện tốt nội 
 quy, quy đ ịnh của nhà trường đề ra, tuy nhiên, để đánh giá một cách khách 
 quan mà nói học sinh hiện nay rất nhạy cảm, rất dễ thích ứng và bắt chước với 
 các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội: hiện tượng nói tục, các hành vi thiếu văn 
 hoá vẫn còn. Đ ặc biệt việc áp dụng những điều được học và thực tế của học 
 sinh Tiểu học còn chưa tốt.
c) Kết quả đánh giá phẩm chất học kì 1.
 Loại
 Sĩ số Tốt ạt Cần cố gắng
 58 44 = 75,8% 14 = 24,2% 0
3. CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG 
TIỂU HỌC:
 Công tác giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ là một quá 
trình lâu dài, liên tục và diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan đến nhiều 
mối quan hệ phức tạp. Vì vậy, tôi đã luôn cố gắng linh hoạt, sáng tạo, biết kết hợp 
nhiều biện pháp trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
Sau đây, tôi xin được đề cập một số biện pháp c ơ bản mà tôi đã thực hiện trong 
năm học vừa qua như sau: Sao, các em được các anh chị lớp lớn tổ chức cho chơi các trò chơi bổ ích, được 
học hát, múa các bài hát theo chủ điểm sinh hoạt. Học sinh trong lớp tôi đã tham 
gia nhiệt tình, sôi nổi các tiết sinh hoạt Sao. Vì vậy, hoạt động này đã mang lại 
tác dụng rất lớn trong giáo dục đạo đức cho học sinh, giúp các em ngoan hơn, ý 
thức kỉ luật tốt hơn.
 Các tiết sinh hoạt Sao được tổ chức sáng tạo bằng việc xây dựng lồng ghép 
những bài học kỹ năng sống, l ịch sử, đạo đức, qua các hình thức phong phú như 
hoạt cảnh, biểu diễn chương trình văn nghệ, tổ chức cuộc thi vấn đáp, tạo ra các 
diễn đàn trao đổi,... đã thu hút đông đảo học sinh tham gia. Giáo dục đạo đức, 
nhân cách, kĩ năng sống thông qua các hoạt động này giúp các em học sinh dễ 
dàng tiếp nhận, ghi nhớ và biết áp dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó, 
học sinh lớp tôi đã có sự trưởng thành nhanh hơn về mặt đạo đức.
 Biện pháp 2. Phối hợp với các lực lượng ngoài nhà trường.
 a. Phối hợp với hội cha mẹ học sinh và gia đình học sinh
 * Thành lập Ban đại diện cha mẹ học sinh:
 Dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn của nhà trường, ngay từ đầu năm học, tôi đã tổ 
chức tốt cuộc họp cha mẹ học sinh với sự có mặt đông đủ của toàn thể các bậc 
phụ huynh. Ở lớp 2, cuộc họp cha mẹ học sinh đầu năm vô cùng quan trọng, bởi 
vì đây là lần đầu tiên cô giáo chủ nhiệm c ó c ơ hội để trao
Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học đổi, 
truyền đạt thông tin đến toàn bộ phụ huynh. Trong cuộc họp đầu năm, tôi và các 
bậc phụ huynh lớp đã có sự thống nhất cao và chọn lựa được ra những bậc phụ 
huynh có nhiệt huyết, có khả năng và có thời gian để tham gia vào Ban đại diện 
cha mẹ học sinh lớp, giúp đỡ cô giáo và cả lớp trong mọi hoạt động.
 Qua thời gian hoạt động từ đầu năm học đến giờ, là giáo viên chủ nhiệm 
lớp, tôi thấy từng thành viên trong Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp tôi đã nắm 
bắt kịp thời mọi tình hình học tập, rèn luyện, các hoạt động ngoại khóa của lớp 
thông qua thông báo kịp thời của giáo viên chủ nhiệm. Ban đại diện cha mẹ học 
sinh luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ, nhiệt tình trong mọi hoạt động của Học sinh Tiểu học ở lứa tuổi sinh hoạt Sao, Đội nhi đồng. Ngoài hoạt động 
ở trường, các em còn tham gia những tổ chức đoàn thể làng xóm, nhất là trong dịp 
hè. Đoàn thể trực tiếp quản lý các em là Đoàn Thanh niên. Nhà trường đã có mối 
liên hệ chặt chẽ với tổ chức này. Phối kết hợp với Hội Phụ nữ, tổ dân phố tổ chức 
các hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, văn nghệ. Là giáo viên chủ nhiệm, tôi có 
sự trao đổi, nắm bắt thông tin về việc sinh hoạt tại đ a phư ng của học sinh trong 
lớp. Với học sinh Tiểu học, nhất là học sinh lớp 2, việc hình thành và rèn luyện 
các hành vi, thó i quen đạo đức cho học sinh đóng vai trò quan trọng trong quá 
trình phát triển nhân cách. Nó giúp cho các em phát triển thành những con người 
có nhân cách toàn diện.
 Biện pháp 3. Nâng cao chất lượng giảng dạy đạo đức trong tất cả các 
môn học.
 Ngay từ đầu năm học, tôi đã xây dựng cho học sinh nề nếp học tập, chuyên 
cần, giữ vở sạch chữ đẹp, nề nếp sinh hoạt Sao nhi đồng, các quy tắc giao tiếp 
giữa học sinh với giáo viên, nhân viên trong nhà trường; giữa các em trong một 
lớp với nhau, giữa học sinh lớp này với học sinh lớp kia.
 Học sinh được trang bị đầy đủ sách giáo khoa các môn học (trong đó có 
sách môn Đ ạo đức, quyển Giáo dục nếp sống thanh l ịch văn minh cho học sinh 
Hà Nội).
 Tư duy của học sinh Tiểu học là tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy để giờ 
dạy thành công, học sinh dễ hình thành các biểu tượng về các hành vi đạo đức, tôi 
luôn coi trọng việc chuẩn bị đồ dùng dạy học. Nhà trường đã đầu tư mua sắm 
trang thiết bị dạy học như máy chiếu, tranh ảnh minh hoạ cho các giờ dạy. Bản 
thân tôi luôn chuẩn bị giáo án điện tử, đồ dùng dạy học phù hợp theo đặc trưng 
của tiết học, môn học. Nhà trường và giáo viên chủ nhiệm cùng giáo dục cho học 
sinh ý thức học tập, thể hiện ở thái độ học tập đúng đắn tự giác rèn luyện nề nếp 
học tập ở lớp cũng như ở nhà, qua đó, đã xây dựng cho các em ý thức học tập đầy 
đủ, đúng giờ, khi nghỉ học phải viết gi y xin phép.
 Cùng với các đồng nghiệp trong khối, tôi đã c ó sự nghiên cứu để tự làm 
đồ dùng dạy học đơn giản như: lập tủ sách Măng non, đầu tư mua sắm thêm sách Trong năm học vừa qua, nhà trường đã tổ chức cho học sinh lớp 2 đi tham 
quan hoạt động ngoại khóa hai lần, lần đầu tại Bảo tàng Dân tộc học, lần hai tại 
thành phố hướng nghiệp Kizciti. Học sinh lớp tôi đã nhiệt tình tham gia. Qua 
những buổi hoạt động ngoại khó a như vậy, các em vừa được chơi, vừa được mở 
rộng kiến thức về dân tộc mình, về các nghề nghiệp mà các em sẽ làm trong tương 
lai. Đồng thời, tôi đã có cơ hội để hướng dẫn, cho các em thực hành những bài 
học Đạo đức, Nếp sống văn minh thanh l ị ch, ví dụ như: các em biết giữ trật tự 
khi tham quan bảo tàng, biết vứt rác đúng nơi quy đ ịnh,...
 Cuối tuần, tôi luôn thực hiện nghiêm túc các giờ sinh hoạt lớp. Trong các 
giờ sinh hoạt lớp, tôi đã đưa ra các gư ng tốt việc tốt, những hành vi đạo đức tốt 
trong cuộc sống bằng các câu chuyện có thật, cho học sinh học tập. Giờ chào cờ, 
học sinh tham gia nghiêm túc, chào cờ nghiêm trang. Trong giờ chào cờ, giáo viên 
tổng phục trách luôn lồng ghép các hoạt động mang tính giáo dục đạo đức, kĩ năng 
sống cho học sinh tham gia. Lồng ghép kĩ năng sống qua tiết sinh hoạt chuyên đề 
như: giáo dục phòng chống đuối nước, giáo dục phòng tránh xâm hại,...
 Ở lớp, tôi cho thành lập các nhóm “Chữ thập đỏ” trong học sinh. Trong các 
tiết sinh hoạt, tôi đã hướng dẫn các em cách giữ gìn vệ sinh thân thể, giữ gìn vệ 
sinh lớp học, trường học. Coi trọng việc đẩy lùi những thói hư tật xấu, hình thành 
những thó i quen, hành vi đạo đức tốt.
 Khi nhà trường phát động các hoạt động, phong trào nhân đạo từ thiện như: 
mua tăm ủng hộ hội người mù, Tết vì người nghèo, ủng hộ nạn nhân chất độc màu 
da cam, nạn nhân nhiễm HIV,... tôi luôn thực hiện đúng kế hoạch, đó là: gửi thông 
báo tới các bậc phụ huynh kịp thời, giải thích cho học sinh về ý nghĩa, tác dụng 
của việc tham gia, nhắc nhở những em học sinh còn quên việc,.... Vì vậy, 100% 
học sinh lớp tôi đã tham gia đầy đủ tất cả các hoạt động, phong trào đó và đạt kết 
quả cao.
 Qua các hoạt động nhân đạo, từ thiện, học sinh lớp tôi đã hiểu h n về ý 
nghĩa, tác dụng của việc chia sẻ, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau giữa con người với 
con người. Các em biết sống nhân hậu hơn, biết thương yêu, quan tâm đến mọi 
người xung quanh mình và từ đó lựa chọn những hành động tham gia thiết thực