Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 2 khắc phục lỗi phụ âm dấu trong môn Chính tả nghe viết

 CHUYÊN ĐỀ:
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 2 KHẮC PHỤC LỖI 
 PHỤ ÂM ĐẦU TRONG PHÂN MÔN CHÍNH TẢ NGHE VIẾT
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
 Trong quá trình dạy môn Tiếng Việt, nhiệm vụ của GV Tiểu học là hình thành và 
phát triển ở học sinh các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Phân môn Chính tả có nhiệm vụ rèn 
kĩ năng nghe, viết, đọc. Qua chữ viết đúng, đẹp GV bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt, hình 
thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt cho HS
 Phân môn Chính tả trong nhà trường có nhiệm vụ giúp HS nắm vững các quy tắc 
chính tả và hình thành kĩ năng chính tả. Ngoài ra, nó còn rèn cho học sinh một số phẩm 
chất như tính cẩn thận, óc thẩm mĩ.
 Ngoài việc nắm vững vị trí, nhiệm vụ, tính chất, nội dung, chương trình, phương 
pháp giảng dạy phù hợp, GV còn phải nắm vững các nguyên tắc dạy chính tả Tiếng Việt.
 Dạy chính tả theo khu vực phải xuất phát từ tình hình thực tế mắc lỗi chính tả của 
học sinh ở từng khu vực, từng vùng miền để hình thành nội dung giảng dạy khi xác định 
được trọng điểm chính tả cần dạy cho HS ở từng khu vực, từng địa phương. Như vậy, 
trước khi dạy, GV cần tiến hành điều tra cơ bản để nắm lỗi chính tả phổ biến của HS từ 
đó lựa chọn nội dung giảng dạy thích hợp với đối tượng HS lớp mình dạy.
 Qua thực tế điều tra qua các bài viết của học sinh khối 2 chúng tôi nhận thấy học 
sinh viết chữ sai lỗi nhiều, tỉ lệ học sinh yếu đối với phân môn chính tả đầu năm là 
50,8%. Vì vậy chúng tôi quyết định xây dựng chuyên đề “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP 
HỌC SINH KHỐI 2 KHẮC PHỤC LỖI PHỤ ÂM ĐẦU TRONG PHÂN MÔN CHÍNH 
TẢ” với mục đích đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng phân môn chính tả 
của khối 2.
II/ THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY MÔN TIẾNG VIỆT Ở LỚP 2
 1. THỰC TRẠNG CHUNG:
 Trường TH Đinh Trang Hòa 2 là một khu kinh tế mới, nơi tập trung dân cư của rất 
nhiều vùng miền trong cả nước sinh sống ( miền Bắc, miền Trung, miền Nam và người 
địa phương là dân tộc K’Ho). Nằm ở vị trí xa nơi trung tâm, việc giao lưu để phát triển 
vốn ngôn ngữ còn nhiều hạn chế. Mỗi một vùng miền lại có những lỗi phát âm khác 
nhau nên việc nghe- viết, phát âm các em còn có nhiều hạn chế do phương ngữ. Chính vì 
vậy, việc nghe- viết chính tả các em thường mắc nhiều lỗi. Mặt khác, đa số gia đình các 
 1 Qua thực tế các lỗi về ch/ tr; s/ x; r/ g ; v/d/ gi , l/n là phổ biến hơn cả
Nguyên nhân: 
- Do các em phát âm theo thói quen địa phương
- Do các em chưa hiểu nghĩa từ
- Về nhà ít đọc sách, báo nên không nhớ mặt chữ.
- Khi thầy cô giảng bài phân tích các chữ khó các em không chú ý lắng nghe.
- Do không thuộc các quy tắc chính tả.
b/ Về phía phụ huynh:
- Phụ huynh chưa thật quan tâm đến việc kiểm tra bài vở của con mình.
- Một số phụ huynh phát âm chưa chuẩn các âm đầu dẫn đến con cái cũng bị ảnh hưởng 
phát âm sai.
c/ Về dạy chính tả của giáo viên:
- Trong quá trình dạy phân môn chính tả, giáo viên chưa làm công tác điều tra để phân 
biệt các nhóm đối tượng học sinh viết sai chính tả để giáo viên có biện pháp với từng 
nhóm đối tương.
- Trong quá trình đọc cho học sinh viết giáo viên chưa quan tâm đến cách đọc, giáo viên 
chủ yếu đọc theo cụm từ để học sinh viết mà chưa đọc trọn câu để học sinh nghe và hiểu 
câu văn để viết đúng. 
- Đối với các bài tập âm vần, giáo viên chưa giải nghĩa từ, khắc sâu kiến thức bằng cách 
đặt câu hoặc đặt từ vào một số tình huống cụ thể để học sinh hiểu nghĩa của từ. Một số 
giáo viên chưa lựa chọn được các bài tập cần làm phù hợp với đối tượng học sinh của lớp 
mình nên chưa phát huy hết tác dụng của bài tập để sửa lỗi sai cho học sinh.
- Việc chấm bài của học sinh thực hiện thường xuyên, song việc liệt kê lỗi và yêu cầu học 
sinh sửa lỗi giáo viên chưa thực sự quan tâm .
III- BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC LỖI CHÍNH TẢ:
 1. Đọi vọi học sinh 
- Rèn luyện kỹ năng: Nghe - Nhớ - Vận dụng thực hành đối với phương châm “em nghe - 
em nhớ - em làm - em hiểu”. 
- Ở nhà thường xuyên giải bài tập SGK, trong vở bài tập với phương châm “Học thầy 
không tày học bạn”, học ở bất cứ nơi nào, dù ở nhà hay ở trường cũng phải luôn nghiêm 
túc và tập trung trong khi học tập.
 3 Việc giải nghĩa từ thường được thực hiện trong tiết Luyện từ và câu, Tập đọc, Tập 
làm văn nhưng nó cũng là việc làm rất cần thiết trong tiết Chính tả khi mà học sinh 
không thể phân biệt từ khó dựa vào phát âm hay phân tích cấu tạo tiếng.
 Có nhiều cách để giải nghĩa từ cho học sinh: Giáo viên có thể cho học sinh đọc 
chú giải, đặt câu (nếu học sinh đặt câu đúng tức là HS đã hiểu nghĩa từ ), tìm từ đồng 
nghĩa, trái nghĩa, miêu tả đặc điểm hoặc sử dụng vật thật, mô hình, tranh ảnh với 
những từ nhiều nghĩa giáo viên phải đặt từ đó trong văn cảnh cụ thể để giải nghĩa từ.
c/ Hướng dẫn mẹo luật chính tả:
 Mẹo luật chính tả là các hiện tượng chính tả mang tính quy luật chi phối hàng loạt 
từ, giúp giáo viên khắc phục lỗi chính tả cho học sinh một cách rất hữu hiệu. Ngay từ lớp 
1, các em đã được làm quen với luật chính tả đơn giản như: Các âm đầu k, gh, ngh chỉ kết 
hợp với âm i, e, ê. Ngoài ra giáo viên có thể cung cấp thêm cho học sinh một số mẹo luật 
khác như sau :
 Để phân biệt âm đầu s/ x: Đa số các từ chỉ tên cây và tên con vật đều bắt đầu bằng 
s : si, sồi, sả, sứ, sắn, sung, sao, sim, su su, sầu đâu, sơn trà, sậy, sấu, sến, sam, sán, sầu 
riêng, so đũasáo, sâu, sên, sam, sán, sếu, sò, sóc, sói, sứa, sáo sậu, sư tử,
 Để phân biệt âm đầu tr/ ch: Đa số các từ chỉ đồ vật trong nhà và tên con vật 
đều bắt đầu bằng ch: chăn, chiếu, chảo, chổi, chai, chày, chén, chum, chạn, chõ, chĩnh, 
chuông, chiêng chuột, chó, chí, chồn, chuồn chuồn, chào mào, châu chấu, chiền chiện, 
chẫu chàng, chèo bẻo, chìa vôi,
d/ Cho HS làm nhiều dạng bài tập chính tả:
 Giáo viên có thể đưa ra các dạng bài tập chính tả khác nhau để giúp học sinh tập 
tận dụng các kiến thức đã học, làm quen với việc sử dụng từ trong văn cảnh cụ thể. Sau 
mỗi bài tập, giáo viên giúp các em rút ra các quy tắc chính tả để ghi nhớ. Trong quá trình 
dạy các bài tấp chính tả âm vần, giáo viên cần có sự lựa chọn bài tập phù hợp với đa số 
đối tượng học sinh của lớp và cá biệt đối với các nhóm đối tượng học sinh của lớp.
 Bài tập trắc nghiệm khoanh tròn 
Khoanh tròn chữ cái trước từ ngữ viết đúng :
 nàng xóm b- chổi che c- xa xa
d- lo lắng e- chang chang g- chim xẻ
 Trắc nghiệm đúng – sai
Điền chữ Đ vào ô trống trước những chữ viết đúng chính tả và chữ S vào ô trống trước 
những chữ viết sai chính tả: 
 5 cây ...e; mái ...e; ...ung thành; ...ung sức.
Điền vào chỗ trống ng hay ngh?
- ...ày tháng; ...ỉ ngơi; ...ười bạn; ...ề nghiệp.
 Bài tập phân biệt
Đặt câu để phân biệt từng cặp từ sau
 no – lo
 dành – giành
Ngoài ra giáo viên phải kết hợp cho học sinh biết xây dựng cái đúng, loại bỏ cái sai. Bên 
cạnh việc cung cấp cho học sinh những quy tắc chính tả, hướng dẫn học sinh thực hành 
luyện tập nhằm hình thành các kĩ xảo chính tả cần đưa ra những trường hợp viết sai để 
hướng dẫn học sinh phát hiện sửa chữa rồi từ đó hướng học sinh đi đến cái đúng.
 4/ Một số lưu ý:
* Khi tổ chức các hoạt động thực hành luyện tập, giáo viên lựa chọn hình thức luyện tập 
phù hợp đối tượng học sinh và phù hợp với nội dung từng bài tập nhằm tạo hứng thú, 
phát huy tính tích cực chủ động của học sinh trong học tập.Trong khi cung cấp kiến thức 
cho học sinh , giáo viên cần tuân theo: “Thầy nêu vấn đề – trò suy nghĩ (thảo luận nhóm, 
cặp cá nhân) đưa ra nhận xét (kết quả) thầy bổ sung đi đến kết luận - trò ghi nhớ (thuộc 
lòng)”
* Nắm chắc từng đối tượng học sinh của lớp, tạo nhu cầu học tập cho các em, linh hoạt 
trong đổi mới phương pháp dạy học tạo cho các em hứng thú và ham thích học chính tả 
và tập đọc . 
 Khi tổ chức các hoạt động thực hành luyện tập, giáo viên lựa chọn hình thức luyện 
tập phù hợp đối tượng học sinh và phù hợp với nội dung của từng bài tập nhằm tạo hứng 
thú, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh trong học tập.
 Trong quá trình học sinh làm bài, giáo viên quan sát cá nhân học sinh, nhóm học 
sinh để đôn đốc hướng dẫn và biết được những bài làm sai để tổ chức cho học sinh nhận 
xét và sửa chữa. Đối với dạng bài tập không chỉ có đáp án đúng duy nhất, giáo viên tổ 
chức cho học sinh luyện tập dưới hình thức trò chơi hoặc thảo luận nhóm thì hiệu quả và 
việc chữa bài tối ưu hơn cả. 
* Tổ chức hướng dẫn các phương pháp học tập hợp tác (học nhóm, học tổ ) soạn giảng 
chu đáo gọn nhẹ đầy đủ cho các đối tượng đặc biệt là hệ thống câu hỏi cho học sinh trung 
bình, yếu và chậm. Sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý, hiệu quả.
 7 phải vài tuần, có khi vài tháng, thậm chí cả một học kỳ. Nếu giáo viên không biết hướng 
dẫn, chờ đợi thì kết quả sẽ không cao.
 Ngoài việc giúp học sinh khắc phục các lỗi chính tả, giáo viên cần chú trọng phần 
rèn chữ viết của học sinh về: mẫu chữ, độ cao con chữ, cách trình bày. Trong quá trình 
rèn chữ viết cho học sinh, giáo viên chú trọng các kĩ thuật viết: khoảng cách, cách cầm 
bút, tư thế ngồi viết, kĩ năng nghe và luyện phát âm chuẩn để viết đúng. 
 Giáo viên cần hình thành cho học sinh thói quen luyện chữ trong tất cả các môn 
học không chỉ riêng môn Chính tả. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần trau dồi chữ viết của 
mình, đó chính là phương tiện trực quan nhất mà có ảnh hưởng lớn nhất đến học sinh. 
 Trên đây là một số biện pháp giúp cho học sinh khối 2 viết đúng chính tả. Rất 
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của BGH, các anh, chị, em đồng nghiệp để chuyên 
đề được hoàn thiện và mang lại hiệu quả cao trong quá trình vận dụng.
 9