Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm giúp học sinh học tốt phân môn Chính tả ở Lớp 2

 1
 I.T ÊN ĐỀ TÀI :
 GIUÙP HOÏC SINH HOÏC TOÁT
 PHAÂN MOÂN CHÍNH TAÛ ÔÛ LÔÙP 2
II. ĐẶT VẤN ĐỀ
 - Ñeå thöïc hieän muïc tieâu hình thaønh vaø phaùt trieån ôû hoïc sinh caùc kó naêng 
söû duïng tieáng vieät nhaèm giuùp hoïc sinh hoïc taäp vaø giao tieáp trong caùc moâi tröôøng 
hoïat ñoäng cuûa löùa tuoåi . Treân cô sôû ñoù trong chöông trình tieåu hoïc môùi ñaõ laáy 
nguyeân taéc daïy giao tieáp, daïy thoâng qua giao tieáp laøm ñònh höôùng cô baûn. Bôûi 
giao tieáp laø hoaït ñoäng quan troïng ñeå phaùt trieån xaõ hoäi. Coù nhieàu phöông tieän 
giao tieáp khaùc nhau, nhöng ngoân ngöõ vaãn laø phöông tieän giao tieáp nhaèm thieát 
laäp quan heä, söï hieåu bieát, coâng taùc giöõa caùc thaønh vieân trong xaõ hoäi. Trong 
ngoân ngöõ moãi haønh vi ñeàu coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng 2 hình thöùc laø cô baûn 
nhaát vaø quan troïng nhaát vì noù laø hoaït ñoäng trao ñoåi tö töôûng, tình caûm khaåu ngöõ 
( nghe, noùi ) vaø buùt ngöõ ( ñoïc, vieát ). Chính vì leõ ñoù maø trong moân Tieáng Vieät ôû 
tieåu hoïc giaùo vieân laø ngöôøi giuùp hoïc sinh coù kó naêng ñoïc ñuùng vaø vieát ñuùng 
chính taû. Song so vôùi kó naêng nghe vaø ñoïc thì kó naêng nghe, vieát cuûa hoïc sinh laø 
moät vaán ñeà luoân ñöôïc moïi ngöôøi quan taâm.
 Vaøo ñaàu naêm hoïc qua khaûo saùt thöïc teá phaàn ñoâng caùc em sai raát nhieàu 
loãi chính taû, maø nguyeân nhaân chính vaãn laø do aûnh höôûng cuûa caùch phaùt aâm tieáng 
ñòa phöông; do khoâng hieåu ñaày ñuû veà caùc qui taéc chính taû vaø noäi dung ngöõ nghóa 
cuûa caùc töø.
 Chaéc raèng nhu caàu veà chính aâm tieáng vieät vaãn ñöôïc ñaët ra vaø vaãn caàn 
phaûi giaûi quyeát caøng sôùm caøng toát. Song hieän töôïng phöông ngöõ vaãn seõ toàn taïi 
vì noù laø moät thöïc teá vaø thöïc teá aáy ñaõ , ñang vaø seõ dieãn ra haèng ngaøy trong gia 
ñình, ngoaøi xaõ hoäi ( trong nhaø tröôøng, treân caùc phöông tieän thoâng tin ) . Do 
ñoù giaùo sö Hoaøng Tueä coù nhaän xeùt raèng “ Trong ñôøi soáng xaõ hoäi tieáng ñòa 
phöông, gioïng ñòa phöông laø thaân thöông vaø luoân quan troïng veà kinh teá, vaên 
hoùa, ngheä thuaät”. Vaäy caùi caàn giaûi quyeát laø khaéc phuïc nhöõng loãi do phöông ngöõ 
taïo ra treân cô sôû naém vöõng ñaëc ñieåm cuûa noù. Coøn ñoái vôùi nhöõng thieáu huït trong 
kieán thöùc veà chính taû vaø ngöõ nghóa tieáng vieät thì phaûi hoïc, tröôùc heát laø hoïc caùc “ 
meïo luaät” chính taû. Nhöng ñeå giuùp caùc em coù kieán thöùc cô baûn, chaéc chaén , ñeå 
coù nhöõng kó naêng vieát thaønh thaïo khoâng sai loãi chính taû ñoù laø moät vaán ñeà voâ 
cuøng caàn thieát. Vì theá toâi choïn ñeà taøi “ Kinh nghieäm giuùp hoïc sinh hoïc toát 
moân chính taû ôû lôùp 2”.
1.Ñoái töôïng nghieân cöùu:
 - Hoïc sinh lôùp2 
 + Vaán ñeà ñaët ra 3
 sai chính taû. Ñoàng thôøi hình thaønh caùc kó naêng kó xaûo cho hoïc sinh thoâng qua 
 baøi vieát vaø baøi taäp thöïc haønh.
 Đieàu tra soá lieäu khảo sát chất lượng ñaàu naêm nhö sau:
 TSHS Gioûi Khaù Trung bình Yeáu
 33 4 (12,1%) 6 (%) 9 (21,2%) 14 ( 45,2%)
 Töø ñoù cho thaáy hoïc sinh maéc loãi chính taû raát nhieàu , coù nhöõng em coøn 
 vieát sai 11 -20 loãi trong moät baøi.
 Ví duï : Baøi “Trên chiếc bèï” (Tieáng Vieät lôùp 2 taäp 1 trang 37)
- Soá hoïc sinh sai töø 1 – 5 loãi : 8 em
- Soá hoïc sinh sai töø 6 – 11 loãi : 9 em
- Soá hoïc sinh sai töø 7– 20 loãi : 16 em
 Vieát sai nhieàu loãi chính taû nhö vaäy cho thaáy kó naêng vieát cuûa hoïc sinh coøn 
 haïn cheá maø caùi ñaùng noùi ôû ñaây laø do caùc em bò maát caên baûn töø lôùp döôùi chöa 
 naém vöõng aâm vaàn coøn phaùt aâm sai, chöa vieát ñöôïc nhöõng aâm vaàn khoù ( ch,/ 
 tr; s/x ; v/d ; r / gi ; /ay – ai ; ut – uc ; at – ac ; an – ang ; iu – ieâu – yeâu/ 
 ueânh ,oan, oang, oăn, oen, eo, oeo, uyeân, uyeât, ). Hoïc sinh chöa hieåu 
 nghóa cuûa töø ( ñeå daønh – tranh giaønh ),loãi khoâng naém ñöôïc qui taéc chính 
 taû ( ngh, k, gh chæ ñöùng tröôùc i, e, eâ) loãi do voâ yù chöa caån thaän ( thieáu daáu 
 phuï , daáu thanh ).
- Qua thoáng keâ toâi thaáy hoïc sinh maéc phaûi caùc loãi cuï theå sau :
 + Thanh ñieäu : Hoïc sinh khoâng phaân bieät ñöôïc thanh hoûi , thanh ngaõ.
 Ví duï : suy nghæ, nghæ ngôïi, söûa chöûa, 
 + Veà aâm ñaàu : Vieát laãn loän vôùi chöõ caùi ghi aâm ñaàu
 Ví duï : 
 - - g/ gh : cái gế
 - ng/ ngh : con ngé
 - c/ k : cái céo
 - ch / tr một chăm
 - s /x : chim xeû, chia xeû
 - v / d : dui deû, đi dề
 - r / g : caù goâ
 - ph : pía
 Beân caïnh ñoù cho thaáy quy öôùc cuûa chöõ quoác ngöõ raát phöùc taïp, moät 
 aâm coù theå ghi baèng hai ba daïng nhö ngôø ghi baèng ng / ngh  Töø nhöõng loãi 
 sai ñoù coäng vôùi söï phöùc taïp cuûa chöõ quoác ngöõ neáu chuùng ta khoâng coù bieän 
 phaùp uoán naén kòp thôøi thì daãn ñeán seõ hình thaønh thoùi quen khoâng toát ôû hoïc 
 sinh. Vì vaäy ñeå giuùp hoïc sinh coù kó naêng vieát ñuùng, ñeïp neân toâi ñaõ ñi saâu 
 nghieân cöùu ñeå tìm ra giaûi phaùp giuùp caùc em hoïc toát phaân moân chính taû. 5
 Việc giải nghĩa từ thường được thực hiện trong tiết Luyện từ và câu, Tập 
đọc, Tập làm vănnhưng nó cũng là việc làm rất cần thiết trong tiết Chính tả khi 
mà học sinh không thể phân biệt từ khó dựa vào phát âm hay phân tích cấu tạo 
tiếng.
 Có nhiều cách để giải nghĩa từ cho học sinh: Giáo viên có thể cho học sinh 
đọc chú giải, đặt câu (nếu học sinh đặt câu đúng tức là HS đã hiểu nghĩa từ ), tìm 
từ đồng nghĩa, trái nghĩa, miêu tả đặc điểm hoặc sử dụng vật thật, mô hình, tranh 
ảnh với những từ nhiều nghĩa giáo viên phải đặt từ đó trong văn cảnh cụ thể để 
giải nghĩa từ.
*Về âm chính:
 Học sinh hay mắc lỗi khi viết chữ ghi các âm chính trong các vần sau đây:
 + ao / au / âu: lao bàn
 + oe/ eo: mạnh khẻo
 + iu/ êu / iêu: chìu chuộng
 + ip / iêp: liên típ
 + ui/ uôi: đầu đui
 + um/ uôm / ươm: cánh bườm
*Về âm cuối:
 Học sinh thường viết lẫn lộn chữ ghi âm cuối trong các vần sau đây:
 + at/ ac: đồ đạt
 + an/ ang: cây ñàn
 + ăt/ ăc: mặt quần áo
 + ăn/ ăng: khăng quàng
 + ân/ âng: cái câng
 + êt/ êch: chênh lệt
 + ên/ ênh: lên đên
 + iêt/ iêc: thân thiếc
 + ut/ uc: núc áo
 + uôn/ uông: mong muống 
 + uôt/ uôc: trắng muốc
 + ươn/ ương: con lương
 Người miền Nam phát âm hoàn toàn không phân biệt các vần có âm 
cuối n / ng / nh; t / c / ch. Mặt khác còn lẫn lộn giữa các chữ ghi âm đầu ch / tr; s/ 
x; d/ gi; v/ d, phát âm không phân biệt được thanh hỏi, thanh ngã.
 Trong khi đó một số người miền Bắc chưa phân biệt l / n; d / gi. Vì vaäy caàn
  Giuùp hoïc sinh ghi nhớ mẹo luật chính tả:
 * Ngay từ lớp 1, các em đã được làm quen với luật chính tả đơn giản như: 
Các âm đầu k, gh, ngh chỉ kết hợp với âm i, e, ê. Ngoài ra giáo viên có thể cung 
cấp thêm cho học sinh một số mẹo luật khác như sau :
 * Để phân biệt âm đầu s/ x: Đa số các từ chỉ tên cây và tên con vật đều bắt 
đầu bằng s : si, sồi, sả, sứ, sắn, sung, sao, sim, su su, sầu đâu, sơn trà, sậy, sấu, sến, 
sam, sán, sầu riêng, so đũasáo, sâu, sên, sam, sán, sếu, sò, sóc, sói, sứa, sáo sậu, 
sư tử 7
 * Tìm các từ chứa có vần “ ươt ” hoặc “ ươc ”có nghĩa như sau;
 . Dụng cụ để đo, vẽ, kẻ: 
 . Thi không đỗ : 
 * Tìm từ ngữ có thanh hỏi hoặc thanh ngã có ý nghĩa như sau:
 . Cây trồng để làm đẹp : .
 . Khung gỗ để dệt vải : 
 . Trái nghĩa với từ thật thà : ..
 . Đoạn đường nhỏ hẹp trong thành phố : 
 *Tìm các từ ngữ chỉ đồ vật có thanh hỏi: 
 *Tìm các từ ngữ chỉ đồ vật có thanh ngã: 
 * Ngoài ra giáo viên phải kết hợp cho học sinh biết xây dựng cái đúng, loại 
bỏ cái sai. Hướng dẫn học sinh thực hành luyện tập nhằm hình thành các kĩ xảo 
chính tả. 
4. Tổ chức dạy học : 
 ÔÛ phaàn naøy, giáo viên caàn lựa chọn hình thức luyện tập phù hợp đối tượng 
học sinh và phù hợp với nội dung của từng bài tập nhằm tạo hứng thú, phát huy 
tính tích cực chủ động của học sinh.
 Ví duï : Toå chöùc nhoùm lôùn, nhoùm ñoâi, thi tieáp söùc, laøm caù nhaân
 Trong quá trình học sinh làm bài, giáo viên quan sát đôn đốc, phaùt hieän 
những bài làm sai để tổ chức cho học sinh nhận xét và sửa chữa. Giáo viên tổng 
kết ý kiến và chốt lại nội dung kiến thức cần ghi nhớ.
 - Giáo viên nên tuyên dương, khen thưởng động viên kịp thời tạo hứng thú 
cho các em say mê học tập. 
 VI. KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU
 Trong quá trình giảng dạy, tôi đã áp dụng các biện pháp trên và nhận thấy 
học sinh có tiến bộ rõ rệt. Caùc em ñaõ coù höùng thuù trong hoïc taäp, soá loãi sai trong 
baøi vieát khoâng ñaùng keå ( töø 5 – 6 loãi laø nhieàu nhaát) , chöõ vieát ngaøy caøng ñeïp 
hôn nhôø caùc em ñaõ naém vöõng quy taéc, meïo trong chính taû, bieát caùch phaân tích 
vaø hieåu nghóa cuûa töø khoù. Vì vaäy keát quaû cuï theå ñaït ñöôïc nhö sau :
 TSHS Löïc hoïc cuûa moân chính taû
 33 Gioûi Khaù Trung bình Yeáu
Giöõa hoïc kì II 6 9 14 4
 18,2% 27,3% 42,4% 12,1%
 VII. KEÁT LUAÄN
 1. Baøi hoïc kinh nghieäm :
 Để việc dạy học chính tả đạt hiệu quả ngay từ khi các em mới bắt đầu “làm 
quen” với Tiếng Việt giáo viên cần hướng dẫn các em thật tỉ mỉ về các quy tắc 
chính tả, quy tắc kết hợp từ, quy tắc ghi âm chữ quốc ngữ.tránh trường hợp học 
sinh vì thiếu hiểu biết dẫn đến sai sót. 9
 I X.TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
- Taïp chí giaùo duïc tieåu hoïc
- Taøi lieäu boài döôõng thöôøng xuyeân giaùo vieân tieåu hoïc
- Saùch giaùo vieân, saùch giaùo khoa Tieáng Vieät2
- Saùch thieát keá baøi giaûng Tieáng Vieät 2
- Phương pháp dạy học Tiểu học
- Töø ñieån Tieáng Vieät
 11
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Mẫu SK1
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 PHIẾU ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Năm học: 2010... - 2011....
I.Đánh giá xếp loại của HĐKH Trường TH Lê Thị Hồng Gấm 
1. Tên đề tài: Giúp học sinh học tốt phân môn chính tả lớp 2
2. Họ và tên tác giả: Lê Văn Trường
3. Chức vụ: Giáo viên...... Tổ 2,3.....................................
4. Nhận xét của Chủ tịch HĐKH về đề tài:
a) Ưu điểm: ......................................................................................................................
 .....................................................................................................................................
 .....................................................................................................................................
b) Hạn chế: ......................................................................................................................
 .....................................................................................................................................
 .....................................................................................................................................
5. Đánh giá, xếp loại:
 Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Trường :.....................................
...........................................................................................................................................
thống nhất xếp loại : .....................
 Những người thẩm định: Chủ tịch HĐKH
 (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
............................................................
............................................................
............................................................
II. Đánh giá, xếp loại của HĐKH Phòng GD&ĐT .....................................................
 Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Phòng GD&ĐT ......................... 
...........................thống nhất xếp loại: ...............
 Những người thẩm định: Chủ tịch HĐKH
 (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
............................................................
............................................................
............................................................
III. Đánh giá, xếp loại của HĐKH Sở GD&ĐT Quảng Nam
 Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Sở GD&ĐT Quảng Nam thống 
nhất xếp loại: ...............
 Những người thẩm định: Chủ tịch HĐKH
 (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)